hen, wykrzyknik, czeskie hyn, o ‘dalekości’ (nie z niem. hin!).
hengować, rok 1532, ‘naginać’, z niem.(?).
herb, herbowny, herbarz (niegdyś łac. herbarium, ‘zbiór i książka herbów, t. j. roślin’; dziś tylko o ‘herbarzu’ Niesieckiego i innych heraldyków), czes. erb, z niem. Erbe, ‘dziedzictwo’ (herb był znakiem dziedzicznym, nie osobniczym); Erbe, p. robić.
herbata, herbatniczka, herbaciany, jedynie u nas używane złożenie łac. herba thea, t. j. ‘zioło the’. (the chińska herbaty nazwa, niem. Thee); łac. herba nie wyjaśnione.
heretyk, ludowe (już w 16. wieku) jaratyk, herezja (od ‘schizmy’ przeniesione na ‘wymysły’ i ‘burdy’), heretykować (jak kacerzować w 15. wieku), ‘wymyślać komu’, z łac. od grec. 'hairesis, hairetikos, ‘wybierający’; europejskie.
hergiewet, hergwet i odmiennie, o ‘zbroi’, w 16. wieku, z niem. Heergeräthe, od Heer, ‘wojsko’, i Geräth; p. gierada.
herold, ‘poseł’, »laska heroldowa«; heraldja, heraldyczny, o ‘szlachectwie’; oba od tego samego słowa wyszły, dawne niem. heriwald (‘nad wojskiem władnący’), franc. héraldique, héraut (z héralt), o ‘wywołującym (blazonującym) na turniejach herby rycerskie’.
herszt, hersztować, z przydechem (jak herb) od niem. erster, ‘pierwszy’, co jest stopniowaniem od ēr-, ‘wczesny’, grec. ēri-; »herszt apostołów«, o św. Piotrze, u Opeca (1510 r.); hersztować, ‘harcować’, w r. 1532.
het, jak hen, okrzyknik, o ‘odleości’.
hetka, ‘szkapa’: »wlecze się parą hetek po drwa«, »na jednej się dziś włóczysz hetce środoposnej«, w 17. wieku; hetka-pętelka, o ‘drobiazgu’, »mieć kogo za hetkę pętelkę«; z łacin. hetta, ‘drobiazg’, ‘byle co’.
hetman, już w r. 1410 tak wymieniony, r. 1450 etman, bez nagłosowego h-, jak to często w pożyczkach polskich z niemiec. bywa: z dolnoniem. hovetman, hövtman, ‘naczelnik’ (haupt, łac. caput, ‘głowa’); Czesi haupman, hautman, hajtman, nakoniec hejtman, wprost z górnoniem. hauptman przejęli, więc tylko polskie hejtman, w roku 1475 i w 16. w., z czes. poszło; hetman zaś jest niemiecki przybysz 14. wieku i z ruskim (kozackim) atamanem, watamanem, nie ma wcale związku; czytamy np. u Paprockiego o »watamanie, co na czółnie hetmańskim słabo sterował... i począł hetman watamana gromić«.
hewdziec, w pieśni z 1. połowy 16. wieku, ‘dywanik’(?), por. chebd (tym napchany); czy nie do niem. heften?
hewer, ‘lewar do podnoszenia’, z niem. Heber od heben, ‘podnosić’ (toż co haben, łac. capio, nie habeo, co z niem. haben przypadkowo brzmi równo).
hi-, złożenia i słowa od hi-, łacińsko-greckie, pomijam: hipokras, ‘małmazja’, w 16. wieku, z grec. hypokrasis, ‘mieszanina miodu i wina’; histerja, ‘choroba kobieca’ pierwotnie, bo ‘maciczna,’ od nazwy greckiej hystera, ‘macica’; historja, a bywała i istorja niegdyś, z grec. łac. historia (od histor: polihistor, ‘wiedzący’. ‘badacz’).
Hiacynt, jako imię osobowe Jacęty i Jacek, nazwa rośliny i kamienia (jacynkt, jachant), z grec.
