w rzadkiem u nas komkać (rus. skomkat’) i komsić, ‘gnieść, dusić’. Prasłowiański to pień, z kom- i czem- (p. czępieć), pierwotnie z sk (p. chomąto, oskoma i szczmić); komiega prapolskie, ani z rus. przejęte, ani z niem. komme, kum, kommeken, o ‘szaflikach, korytach’ (któreśmy istotnie jako kum, kumek przejęli) wyszłe i na Ruś podane; Niemcy pruscy tę nazwę polską dla ‘wicin’, Komegge, przejęli; rus. komjaga, o ‘łodzi’ i ‘beczce’, toż na Małej i Białej Rusi, słowiańskie, nie tatarskie.
komin, kominek (i ‘szkiełko od lampy’; ‘sus’: »wywinąć kominka«, o zającu), kominiarz, kominiarczyk, kominowe (opłata); z niem. Kamin z romańskiego i łac. caminus z grec. kaminos; nasze o z a, jak w obiecadło, lokaj itp.
komis, komisja, komisjoner, komisowy i komiśny (chleb, ‘żołnierski, razowy’, z niem. Kommisbrot), komisarz (z dalszemi urobieniami, jak komisarski) i i., wkońcu z łac. commissum, ‘zlecenie’; ale komitywa, pierwotnie ‘orszak’, później ‘zażyłość’, dziś zupełnie przestarzałe, poszła od comes (p. kmieć), gdy komitet, z dodanem -t, z franc. comité, znowu od committere (commissum) wychodzi. To samo com- (z cum, ‘z’) powtarza się też w słowach: kombinować; komocja; komponować i kompozycja; kompatur(k)a, ‘oprawa książki w papier’, już w r. 1532, z compactura; kompensować; kompetencja; komplet, kompletny; kompliment (i komplement; ale franc. compliment a complément dwa zupełnie różne słowa, chociaż oba wkońcu z łac. completus wyszły); kompot i kompotjerka; komput (‘liczba, poczet’), z łac. computus, skąd i włos. conto, franc. compte i dalej comptoir (kantor); komuna (franc. commune, z łac. communis, ‘powszechny, ogólny’), więc i zakomunikować i komunja (sakramentu ołtarza) z komunikowaniem i komunikantami; dalej kompas; kompres; kompromitować się (co dla swego i z niem. sich kompromittiren, nie z włos. compromettere, franc. compromettre, wzięte, bo pożyczka wręcz z łac. compromittere późnemu zjawianiu się słowa nie odpowiada); tu należy i komoda, ‘sprzęt »wygodny«’ (łac. commodus przez franc. i niem. Kommode). Przed innemi spółgłoskami (gardłowemi i i.) pojawia się to samo kom- jako kon- (p.).
komnata, dawniej i kownata (Kownacki), ‘izba z kominem’, łac. caminata, camineta (od caminus), niem. kemenate, kemnate i chomnat, czes. dawne komniata, dziś komnata. Nasza komnata przeszła i na Ruś, choć przycisk zmieniony (kómnata; szczególniej w liczbie mnogiej).
komora, ‘izba bez pieca’, komórka; dziś i dla »komory cłowej« używane, jak i dla »mieszkania komorą« (‘nie w własnym domu’, już od 16. w. tak), stąd komornik, ‘lokator’. Ale komorą bywał i ‘pokład, skarb, spichlerz książęcy’, więc jego ‘zawiadowca’, camerarius, urósł i na podkomorzego (właściwie succamerarius, ale wzniósł się nad komorników, których i sam mianował), co wyszedł wkońcu na pierwszego dygnitarza powiatowego, mającego pod sobą ‘mierników’, komorników; wkońcu i ‘adwokatów, mecenasów’, szczególniej na prowincji, np. na Wołyniu, tak obzywano; komorny, komorne, ‘opłaty’ wszelakie; komórkowaty. Wczesna, już cerkiewna, po-
