1. Beatricze, blada jak Najświętsza Panna u stóp ukrzyżowanego Syna, słuchała łzawego pienia służebnic swoich, w którem, słowami Psalmu Dawida: Deus venerunt gentes in hereditatem tuam (IXXIX. w. 1.) przepowiadają wkrótce mające nastąpić klęski kościoła i przeniesienie Stolicy Apostolskiej z Rzymu do Awenjonu.
2. Temi słowy Ewangelji Ś. Jana (R. XVI., w. 16.), Beatricze, zapłonąwszy żarliwości ogniem, oznajmia, że chociaż stolica papiezka, a z nią i nauka kościoła przeniesioną zostanie z Rzymu; niedługo jednak potem wróci na miejsce przez Boga jej wyznaczone.
3. Razem z Dantem byli tu Matylda i Stacjusz.
4. Było, a nie jest — wyrażenie to apokaliptyczne (Objaw. Ś. Jana R. XVII., w. 8.). znać jakoby daje, że szkody i krzywdy wyrządzone kościołowi czasowe tylko być mogą. — Dla zrozumienia tego, co się tu mówi o polewce, wiedzieć należy, że był u Florentynów dawny zwyczaj i przesąd, że zabójca, jeżeli chciał uniknąć zemsty krewnych zabitego i kary boskiej, powinien był urządzić na grobie ofiary swojej rodzaj stypy, czyli zjeść na grobie polewkę, zupę (suppa). Owóż Beatricze oznajmia, że ten który był winien krzywdy kośoioła, nie ujdzie tym sposobem od zemsty sprawiedliwej Boga.
5. Orzeł, który pierzem okrył rydwan — to cesarz rzymski Konstantyn. (Patrz przyp. 21 do Pieśni XXXII.). Rydwan okryty pierzem, czyli kościół uposażony dobrami ziemskiemi, stał się potworem (tamże, przyp. 24), a w późniejszm czasie zdobyczą, mianowicie francuzkiego Dworu. Beatricza przepowiada, że zjawi się następca cesarzów rzymskich, który wskrzesi ich władzę i zjednoczy Italją.
Strona:PL Alighieri Boska komedja 563.jpeg
Ta strona została uwierzytelniona.
Objaśnienia.
