Strona:PL Arystoteles - Konstytucya Ateńska Arystotelesa.pdf/49

ustawicznie przebywać w gmachu, zwanym tolos, wraz z trzecią częścią prytanów, których sam sobie wybiera. Skoro zaś prytanowie zwołają pełne posiedzenie Rady lub też zgromadzenie ludowe, wtedy przewodniczący ma wybrać losem dziewięciu członków prezydyum po jednym z każdej fyli, oprócz tej, która właśnie zajęta jest swymi obowiązkami służbowymi, a z tych dziewięciu członków znowu jednego generalnego przewodniczącego. Temu to kollegium wręcza przewodniczący porządek dzienny najbliższego posiedzenia. Nowe prezydyum, otrzymawszy to ogłoszenie, stara się o utrzymanie porządku i spokoju w czasie obrad, przedkłada porządek dzienny rozpraw nad nowemi sprawami i rozstrzyga o wyniku głosowania. Zarządza oraz ono wszystkiemi sprawami potrzebnemi, jakoteż ma prawo zamykania obrad. Przewodnictwa generalnego nie wolno nikomu sprawować więcej razy, niż raz w roku; można wszakże być członkiem prezydyum raz podczas każdej prytanii.
 Wybory strategów, hipparchów i innych władz wojskowych odbywają się na zgromadzeniu ludowem, każdym razem według brzmienia poprzednio powziętej uchwały ludu. Wykonaniem zaś dotyczących uchwał zajmują się ci z prytanów, sprawujących swą czynność już po odbyciu szóstej prytanii, za których urzędowania pokażą się najwięcej pomyślne znaki na niebie. I co do tych jednakże spraw, musi wprzód zapaść przedwstępna uchwała Rady.
 XLV. Dawniejszymi czasy miała Rada prawo nakładać na obywateli grzywny, wtrącać ich do więzienia a nawet skazywać ich na karę śmierci. Przywileje te wszakże utraciła ona z następnego powodu. Razu pewnego oddała już była Rada niejakiego Lyzymachosa w ręce wykonawcy wyroków. Skoro ten już stanął pod pręgierzem, oczekując tylko śmiertelnego ciosu z rąk wykonawcy sprawiedliwości, wyrwał go z rąk oprawców Eumelides z gminy Alopeke, powiadając, że nie powinno się żadnego obywatela karać śmiercią, zanim postępek jego nie zostanie przez sąd rozpoznany. W skutek tego rozpoczęto natychmiast postępowanie sądowe. Po odbytej zaś rozprawie uwolniono Lyzymachosa, który odtąd otrzymał na pamiątkę owego wydarzenia, przydomek „z pod pręgierza.“ Lud nadto odjął wtedy Radzie moc karania śmiercią obywateli, jako też wtrącania ich do więzienia i skazywania na kary pieniężne i wydał prawo, że jeżeli Rada uzna kogoś winnym naruszenia jakiegoś prawa, lub też skaże kogo na grzywnę, wówczas obowiązani będą tesmoteci przedłożyć wyrok potępiający lub przedstawić wysokość kary pieniężnej sądowi, a co sędziowie w tej sprawie orzekną, to będzie miało moc prawa.