Strona:PL Balzac - Kontrakt ślubny; Pułkownik Chabert.djvu/103

w swoje życie światowe, gdybyś go nie zabawiała, doszlibyście do najokropniejszej martwoty. Tu zaczyna się spleen miłości. Ale kocha się zawsze osobę, która nas bawi, albo która nam daje szczęście. Dawać szczęście lub brać je, to dwa systemy kobiece rozdzielane przepaścią.
 — Droga mamo, słucham cię, ale nie rozumiem.
 — Jeśli pokochasz Pawła do tego stopnia aby robić wszystko co on zechce, jeśli naprawdę da ci szczęście, wszystko przepadło, nie będziesz panią, i najlepsze rady nie zdadzą się na nic.
 — To już jaśniejsze, ale dowiaduję się reguły nie umiejąc jej stosować, rzekła Natalja śmiejąc się. Mam teorję, praktyka przyjdzie z czasem.
 — Moja biedna Natuś, odparła matka, która uroniła szczerą łzę myśląc o małżeństwie córki i przycisnęła Natalję do serca, zdarzą ci się rzeczy, które utrwalą twoją pamięć. Słowem, dodała po pauzie w której objęły się serdecznym uściskiem, wiedz dobrze, moja Nato, że my wszystkie jako kobiety mamy swój los, jak mężczyźni swoje powołanie. Tak więc, dana kobieta stworzona jest aby być elegantką, uroczą panią domu, jak mężczyzna jest z urodzenia generałem lub poetą. Twojem powołaniem jest podobać się. Twoje wychowanie zresztą urobiło cię dla świata. Dziś kobiety powinno się wychowywać do salonu, jak niegdyś wychowywało się je do gyneceum. Nie jesteś stworzona ani na matkę rodziny ani na intendenta. Jeśli będziesz miała dzieci, mam nadzieję, że nie tak aby ci zepsuły figurę nazajutrz po zamążpójściu; niema nic bardziej mieszczańskiego, niż zajść w ciążę w miesiąc po ślubie, a zresztą to dowodzi, że mąż żony nie kocha prawdziwie. Będziesz miała tedy dzieci w parę lat po ślubie; więc cóż! guwernantki i preceptorzy wychowają je. Ty bądź wielką damą, która reprezentuje w domu zbytek i przyjemność, ale okazuj swą wyższość jedynie w rzeczach które głaszczą próżność mężczyzn, a ukrywaj tę, której mogłabyś nabyć w poważnych sprawach.
 — Ależ ty mnie przerażasz, mamo, wykrzyknęła Natalja. Jak