Nie ulega wątpliwości, iż, wśród tych sprzecznych obozów, wielu myli się z dobrą wiarą; trzeba ich wywieść z błędu.
Wiara obejmuje wiele prawd, które zdają się przeczyć sobie: Czas śmiechu, czas płaczu[1], etc. Responde, ne respondeas[2]
Źródłem tego jest połączenie dwóch światów w Jezusie Chrystusie. I tak samo dwa światy.[3] Stworzenie nowego nieba i nowej ziemi; nowe życie, nowa śmierć;[4] wszystkie rzeczy zdwojone, a zostają te same imiona.
I wreszcie dwaj ludzie, którzy są w sprawiedliwych, są oni bowiem jakoby dwoma światami, i członkiem i obrazem Jezusa Chrystusa. I tak przygodzą się im wszystkie imiona, sprawiedliwych, grzeszników; umarłych, żywych; żywych, umarłych;[5] wybranych, potępionych, etc.
Istnieje tedy wielka liczba prawd, i z zakresu wiary i moralności, które zdają się odpychające, a które wszystkie trwają w cudownym porządku. Żródłem wszystkich herezyj jest wyłączenie niektórych z tych prawd; a źródłem wszystkich zarzutów które nam czynią heretycy, jest nieświadomość niektórych z pomiędzy naszych prawd. I zwyczajnie dzieje się, iż, nie mogąc pojąć związku dwóch prawd sprzecznych, i mniemając iż uznanie jednej zawiera wykluczenie drugiej, chwytają się jednej, wyłączają drugą, i myślą że my przeciwnie. Otóż, wykluczenie to jest przyczyną ich herezji, a nieświadomość że my posiadamy i drugą prawdę powoduje ich zarzuty.
1-szy przykład: Chrystus jest Bogiem i człowiekiem. Arjanie, nie mogąc skojarzyć tych rzeczy, które zdają się im nie do pogodzenia, powiadają że jest człowiekiem: w czem są katolikami. Ale przeczą, iżby był Bogiem: w czem są heretykami. Utrzymują, iż my przeczymy ich ludzkości: w czem są nieukami.
2-gi przykład, tyczący Najśw. Sakramentu. Wierzymy, iż, skoro substancja chleba zmieniła się, sposobem transub-
