Strona:PL Eliza Orzeszkowa-O kobiecie 012.jpeg

pracy i dostojności ludzkiéj, jakiemi są: nauka i urzędy państwowe. Ztąd historycznéj społeczności kobiecéj w Polsce nie mogły obcemi pozostać trzy główne typy średniowiecznéj kobiety: ubóstwionéj ascetki i wizyonerki; wyklętéj i prześladowanéj służebnicy czy oblubienicy szatana; w rodzinie i świecie żyjącéj, lecz od ważnych spraw rodziny a dostojeństw świata usuniętéj niewolnicy.
 Typy te istniały tu, jak gdzieindziéj, w niezmiernie jednak słabszém niż gdzieindziéj natężeniu cech swoich i niezrównanie mniejszéj ilości. Częściowy odskok ten od wzorów zachodnich przypisać należy, naprzód: innéj nieco sumie i naturze wpływów, przez katolicyzm wywieranych, następnie: właściwej Polsce organizacyi społecznéj i państwowéj.
 We względzie wpływów katolicyzmu, religijność Polski aż do wieku XVII była najpowszechniéj wiarą naiwną, dość daleką zarówno od wyszukanych spekulacyi teologiczno-scholastycznych, jak od ekstatycznych fantazyi i rojeń, jak téż od fanatycznych podejrzliwości i gwałtów. Nie chcę powiedziéć przez to, aby cech tych, towarzyszących wszędzie prawie dziejom wszelkich uorganizowanych wyznań, całkiem tu nie było, lecz, że były tu one mniéj potężne i powszechne, niż gdzieindziéj, mniéj téż potężne i powszechne echa w społeczności kobiecéj wywoływać musiały. Najogólniejszych