Strona:PL Encyklopedyja powszechna 1860 T1.djvu/254

dującego w Komissyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych, porucza się Zwierzchności akademickiej, zostającej pod przewodnictwem arcybiskupa. Zwierzchność akademii składa się z arcybiskupa warszawskiego, jako prezesa lub w czasie osierocenia stolicy arcybiskupiej z administratora archidyecezyi, z dwóch członków duchownych z kapituły metropolitalnej warszawskiej, przez arcybiskupa wybranych, z assessorów duchownych przy Komissyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych. Nadto zasiada w zwierzchności akademickiej członek świecki z ramienia rządu. Do wewnętrznego kierunku, tak naukowego i obyczajowego, jako i gospodarczego w akademii, tudzież utrzymywania jej stosunków z zwierzchnością akademii, a przez nią z biskupami dyjecezalnemi i władzami krajowemi, ustanowioną jest Rada wewnętrzna akademii, którą składają: rektor w niej prezydujący, wice-rektor i trzech wybranych professorów nauk teologicznych zwanych professorami radnymi, za co są osobno płatni. Na urząd rektora wybiera się kapłan posiadający stopień naukowy w teologii, a przynajmniej gruntowną wiadomość nauk teologicznych, należycie udowodnioną; nadewszystko zaś pełen ducha pobożności i gorliwości w pełnieniu swych obowiązków, słowem mąż, którego umysł i charakter duszy połączą w sobie, ile można, moralne i naukowe przymioty temu trudnemu powołaniu odpowiadające. W razie zawakowania posady rektora, zwierzchność akademii wzywa wszystkich biskupów dyjecezalnych, ażeby każdy z swej strony podał jednego kandydata z kapłanów swej dyjecezyi, z załączeniem niewątpliwych dowodów jego kwalifikacyi. Zwierzchność akademii z całkowitej liczby proponowanych sobie kapłanów z dyjecezyj, jako leź z grona duchownych professorów nauk teologicznych w akademii warszawskiej, wybiera dwóch kandydatów, których celującemi nad innych kwalifikacyją osądziła, i przez Dyrektora głównego, prezydującego w Komissyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych, do wyboru i Najwyższego zatwierdzenia przedstawia. Na wice-rektora, wybiera zwierzchność akademii kapłana, posiadającego w stopniu znamienitym przymioty, kierunkowi obyczajowemu duchownej młodzieży odpowiadające, a Dyrektor główny prezydujący w Komissyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych potwierdza. W czasie chwilowej nieobecności rektora zastępuje go wice-rektor, na czas dłuższy zwierzchność akademii wybiera zastępcę i przedstawia Dyrektorowi głównemu prezydującemu w Komissyi Rządowej Spraw Wewnętrznych i Duchownych. Trzech innych członków rady wybiera zwierzchność akademii, a dyrektor główny zatwierdza. Prowizora mianuje rada z osób duchownych lub cywilnych, a potwierdza zwierzchność akademii. Należy on do obrad rady tylko w przedmiotach tyczących się zarządu gospodarczego, i to z głosem doradczym. Akademija ma własną pieczęć i kancellaryję do prowadzenia swoich czynności, złożoną z sekretarza i potrzebnej liczby kancelistów. Wszystkie czynności rady akademii odbywają się w języku polskim; same tylko dyplomata na stopnie uczone pisane są w języku łacińskim. Rada miewa zwyczajne posiedzenia raz w tydzień; stosownie do potrzeby, rektor może zwoływać posiedzenia nadzwyczajne. Professorowie literatury łacińskiej i greckiej, literatury rossyjskiej i lektorowie języków francuzkiego i niemieckiego wybranymi być mogą z osób świeckich. Professorowie zaś innych przedmiotów wybierają się z duchownych. Alumni opuszczający instytut z własnej woli, obowiązani są zwrócić koszta na ich utrzymanie wyłożone. Po ukończeniu przepisanego kursu w akademii alumni, powracają do tychże dyjecezyj, z których przybyli i pełnią obowiązki, jakie im stosownie do przepisów istniejących, władze dyjecezalne wskażą, jeżeli dla nadzwyczajnej jakiej potrzeby, zwierzchność akademii, za porozumieniem się z biskupem dyjecezalnym, nie wskaże im innego przeznaczenia. Alumn, po ukończeniu kursu nauk