żadnych wyziewów i wiatrów nie tworzy. Atoli niektórzy z Greków, pragnąc się odznaczyć mądrością, trojakie o téj wodzie dawali tłómaczenia, z których dwóch pierwszych nawet za godnych wspomnienia nie uważam, wyjąwszy o tyle iż namienię tylko o nich. Jedno z nich utrzymuje, iż wiatry przechodowe (etezje) są przyczyną wzbierania rzeki, tamując Nilowi odpływ do morza[1]. Przecież często nie zawiały jeszcze perjodyczne wiatry, kiedy Nil już swoje robi. Nadto, gdyby etezje były tego przyczyną, powinnyby i inne rzeki, które płyną naprzeciw wiatrom perjodycznym, podobnież tego samego doznawać co Nil, i jeszcze tém bardziej im mniejszemi będąc słabsze mają prądy. Jest zaś wiele rzek w Syryi i wiele w Libyi, które mc podobnego nie cierpią, jak Nil. Drugie tłómaczenie jeszcze niedorzeczniejsze jest od wymienionego i do wyrażenia dziwniejsze, które mówi, iż działa to Nil, ponieważ z Oceanu wypływa, Ocean zaś płynie około wszystkiéj ziemi. Trzecie nareszcie z owych tłómaczeń jakkolwiek najpodatniejsze najbardziéj przecież mylne. I ono bowiem nic nie objaśnia, twierdząc, iż Nil tworzy się z tającego śniegu[2], który przecież bieży z Libyi przez środek Aethiopów i dopiero do Aegyptu się zwraca. Jakżeżby więc powstawał ze śniegu, płynąc z okolic najgorętszych do zimniejszych. I jest w tém wiele powodów dla człowieka, sądzić o takich rzeczach umiejącego, iż nawet niepodobną jest, żeby ze śniegu się tworzył. Pierwsze i najwalniejsze świadectwo stawiają ciepłe wiatry z tych oto okolic wiejące; drugie, iż kraina ta ciągle jest bez deszczu i bez mrozu, na upadły zaś śnieg najkonieczniéj deszcz spaść musi w dniach pięciu, tak iż gdyby śnieżyło, padałoby téż w tych stronach. Trzeciém świadectwem są ludzie czarni od gorąca: nadto sokoły i jaskółki przez cały rok ztąd nie odlatują, żurawie zaś uciekające przed mrozami powstają-
Strona:PL Herodot - Dzieje.djvu/148
Ta strona została przepisana.
