Wikiźródła

Strona:PL Marx Karl - Kapitał. Krytyka ekonomji politycznej, tom I, zeszyty 1-3.pdf/789

Wystąpił problem z korektą tej strony.

się 90 pintom, w okresie, opisanym przez Edena (r. 1797) — 65 pintom, a w r. 1808 już tylko 60 pintom[1].
 O położeniu robotników rolnych pod koniec wojny antyjakobińskiej, podczas której obszarnicy, dzierżawcy, fabrykanci, kupcy, bankierzy, rycerze giełdy i dostawcy wojskowi zbogacili się niepomiernie, wspomnieliśmy już powyżej. Płaca nominalna wzrosła poczęści wskutek dewaluacji banknotów, poczęści z powodu niezależnej od niej zwyżki cen artykułów pierwszej potrzeby. Jednak rzeczywisty ruch płac można stwierdzić dość łatwo, nie gubiąc się w szczegółach, w które tu nie możemy wnikać. Ustawa o pomocy ubogim i jej regulamin były te same w latach 1795 i 1814. Przypominamy sobie, jak ta ustawa była stosowana na wsi: zarząd parafjalny zapomocą jałmużny uzupełniał płacę robotnika do wysokości sumy nominalnej, wystarczającej zaledwie na utrzymanie się przy życiu. Stosunek pomiędzy zarobkiem robotnika, wypłacanym przez dzierżawcę, a niedoborem, pokrywanym przez parafję, wykaże nam dwie rzeczy: po pierwsze — spadek płacy roboczej poniżej minimum, powtóre zaś — miarę tego, w jakim stopniu robotnik rolny był mieszaniną najmity i nędzarza, czyli miarę tego, w jakim stopniu przekształcano go w poddanego jego parafji.

 Wybierzemy hrabstwo, wyobrażające przeciętne stosunki wszystkich innych hrabstw. W r. 1795 przeciętna płaca tygodniowa w Northamptonshire wynosiła 7 szylingów i 6 pensów, całkowity rozchód roczny rodziny z 6 osób — 36 funtów, 12 szylingów, 5 pensów, jej całkowity dochód roczny — 29 f. szt. 18 sz., i wreszcie jej deficyt, pokrywany przez parafję: 6 f. szt. 14 sz. 5 p. W tem samem hrabstwie w r. 1814 płaca tygodniowa wynosiła 12 sz. 2 p., całkowity rozchód roczny rodziny z 5 osób — 54 f. szt. 18 sz. 4 p., jej całkowity dochód roczny — 36 f. szt. 2 sz., a deficyt, pokrywany przez parafję: 18 f. szt. 16 sz. 4 p.[2]. W roku 1795 deficyt wynosił mniej niż ćwierć płacy roboczej, w r. 1814 — więcej niż połowę. Rozumie się, że w tych warunkach, w roku 1814, zniknęły bez śladu te resztki pewnego dostatku, które jeszcze Eden znajdował w domku robotnika rolnego[3]. Z pośród wszystkich zwierząt, hodowanych przez

  1. ↑ Barton: „Observations on the circumstances which influence the condition of the labouring classes of Society. London 1817“, str. 26. Co się tyczy końca wieku 18-go, por.: Eden, „The State of the Poor“.
  2. ↑ Parry: „The question of the necessity of the existing corn laws considered. London 1816“, str. 86.
  3. ↑ Tamże, str. 213.
Źródło: „https://pl.wikisource.org/w/index.php?title=Strona:PL_Marx_Karl_-_Kapitał._Krytyka_ekonomji_politycznej,_tom_I,_zeszyty_1-3.pdf/789&oldid=2633311”