szawie u Pijar. 1752, i w zbiorze Miclera w t. III. Na język polski przetłumaczył Hipolit Kownacki, Warszawa 1822 „Kronika Lechitów i Polaków, napisana przez Godzisława Baszko.“
Batory Andrzej, kardynał, syn Andrzeja z Somlio, brata króla polskiego Stefana, ur. około 1562. Opiekował się nim król, oddał go na naukę do jezuickiego kollegjum w Pułtusku, pod dozór szczególny ks. Jakóba Wujka. Roku 1582, pomimo oporu kapituły warmińskiej, za protekcją króla i nuncjusza Caligario, został najprzód kanonikiem warmińskim, a potém koadjutorem biskupa Kromera. Następnego roku otrzymał probostwo miechowskie, poczém, wraz z Reszką, sekretarzem Hozjusza, wysłany został przez króla do Rzymu (30 Listopada 1583). Batory uczył się jeszcze w Rzymie, zawierał znajomości z wysokimi dygnitarzami, pomiędzy innymi pozyskał sobie przyjaźń Karola Boromeusza świętego, arcybiskupa medjolańskiego (do którego wstąpił w Medjolanie, jadąc do Rzymu i który też pisywał doń do Rzymu), nareszcie 4 Lipca 1584 r., przez Grzegorza XIII, Papieża, został kreowany kardynałem djakonem św. Adrjana, poczém wyświęcony był na kapłana. Roku 1585 wrócił do Warmji. Drugi raz wyprawiony do Rzymu, z missją polityczną, gdy się gotowała nowa na wschodzie wojna, dowiedziawszy się o śmierci króla (1587), wrócił natychmiast do kraju, nie bez myśli może o koronie, ale niebawem przyjął stronę Zygmunta III. Po śmierci Kromera (23 Marca 1589) objął rządy djecezji warmińskiej. Za niedoszłe go biskupstwo krakowskie, król dał mu opactwo czerwińskie (1593). Kardynał ten za wiele zajmował się polityką i ztąd mało po sobie pozostawił w Kościele śladów swej pracy. Gdy Zygmunt Batory za Racibórz i Opole ustąpił Austrji Siedmiogród, kardynał wyrzucał mu nierozum, a nareszcie pobudził do zerwania umowy na rzecz swoją. Andrzej stanął w Siedmiogrodzie i na przedstawienie Zygmunta okrzyknięty księciem, odnosił początkowo zwycięztwa nad hospodarem multańskim Michałem, z którym, na rozkaz cesarza Rudolfa, połączyć się miały wojska węgierskie. Na pośredniczenie nuncjusza Malaspiny, zawarto rozejm: Batory rozpuścił towarzyszących mu Polaków, ale hospodar napadł na kardynała, rozpoczęła się na nowo walka i kardynał zginął roku 1599 (28 Października czy 3 Listopada).
Batylda święta (30 Stycznia, podług starych Martyrologjów 26 Stycznia), królowa francuzka. Anglosaksonowie mieli zwyczaj swe dzieci sprzedawać. Znani są święci także tych dzieci kupcy, kupujący je dla wychowania w wierze świętej: św. Grzegorz W., Papież, św. Eligjusz, biskup z Noyon, Ryszard, opat w Centulae i inni. Batylda właśnie, jako młoda ze znakomitego rodu Anglosaksonka, przez rozbójników morskich porwana, była sprzedana do Francji merowi pałacowemu Erchinoaldowi. Jak niegdyś Józef w domu Putyfara, tak Batylda w domu swego pana cnotami zyskała pierwszeństwo. Erchinoald chciał ją po śmierci swej żony poślubić, ale Batylda odmówiła: Opatrzność do wyższych dostojeństw ją powoływała. Około roku 649 została ona żoną króla francuzkiego Klodoweusza II, a po jego śmierci 657 r., regentką państwa, jako opiekunka swoich trzech małoletnich synów: Klotarjusza, Childeryka i Teodoryka. Św. Batylda hojnie opatrywała kościoły, klasztory, fundowała szpitale, wykupywała niewolników, mianowicie anglosaksońskich. Zabraniała złego obchodzenia się z niewolnikami, przy pomocy gorliwych biskupów: św.
