dziwić, jak zakonnik, żyjący w celi, mógł tak dobrze pisać o rzeczach wojennych i tak wybornie rozumieć politykę. 3) Wykład nauki chrześcijańskiej przez pytania i odpowiedzi (Exposition de la doctrine chrétienne, Paris 1741, 4-o, to samo w 4 t. 12-o); 4) Zbiór spostrzeżeń fizycznych, zebranych z najlepszych autorów, 5 t.; 5) Traktat o Eucharystji (Traité théologique sur la forme de la consecration de l'Euch., Lyon 1729, 2 t. 12-o). Prócz tego napisał przeciw jansenistom kilka komedji prozą, z których jedna (La femme docteur, Liège 1731, 12-o) tłumaczoną była na pol., p. t. Białogłowa doktor, czyli Teologja za kądzielą, Wilh. Boużeant S. J., w Wenecji (w Warszawie) in 12-o. De Backer, Biblioth. des écriv. de la comp. de Jes. 2-e ed.
Bouhours Dominik, jezuita, ur. w Paryżu 1628 r., przez lat kilkanaście nauczyciel młodych książąt de Longueville, potém markiza de Seigneley, syna Colbert'a. Um. 1702 r. Oprócz kilkunastu pism polemicznych, przeciw port-royalistom, najbardziej rozszerzoném jest jego dzieło ascetyczne, p. t. Pensées v. Considérations chretiennes pour tous les jours du mois (7-a ed. Paris 1772, 12-o), tłumaczone i często przedrukowywane we wielu europejskich językach (Uwagi chrześcjańskie na każdy dzień miesiąca, 1671, Wilno 1794, Połock 1801; Rozmyślania krótkie chrześcjańskie na każdy dzień miesiąca, tłum. X. And. Chryz. Załuski. Warsz. 1701). Pisał nadto biografje, jako to: Hist. de Pierre d'Aubusson-la-Feuillade, grand Maistre de Rhodes, Paris 1676, 4-o, 4-e wyd. znacznie pomnożone przez ks. de Billy, Paris 1806, i nowe, z dodaniem wiadomości o kawalerach maltańskich, Liège (1845) 8-o. La vie de s. Ignace fondateur de la comp. de Jes., Paris 1679 i później (tłum. na niemiec. i angiel.). La vie de s. François Xavier, Paris 1682.... Vie de Laurence de Bellefons († 1683) supérieure et fondatrice du monastère des religieuses bénedictines de Notre-Dame des Anges de Rouen, Paris 1685. Vie de François de Lorraine duc de Guise, Paris 1681, 12-o. Wreszcie przekładał Nowy Testament na język franc., wspólnie z Mich. Le Tellier i Piotrem Besnier (Le Nouv. Test., Paris t. I 1697, t. II 1703, in 12-o; cały 1704 in 16-o 2 t.; następne wydania noszą imię tylko Bouhours'a), który to przekład wydał później Lallemand, a po nim poprawił i objaśnienia dodał ks. Herbet (Paris 1848, 12, 1866, 18-o). Ob. De Backer; Bibl. des écriv. d. l. comp. de J. X. W. K.
Boulainvilliers Henryk, hrabia, pochodzący ze starej szlachty francuzkiej, ur. 1658 r., um. 1722, należy do najpłodniejszych pisarzy zeszłego wieku. Był on zawziętym wrogiem chrześcjaństwa, a zarazem wielbicielem Mahometa, którego też bjografję napisał. Odrzuciwszy prawdy chrześcjańskie, oddał się całkiem astrologji i tak zwanym naukom tajemniczym. Pod koniec życia usiłował filozofję Spinozy rozszerzyć między ludem, za pomocą dostępnego i pociągającego wykładu. W traktacie tym Boulainvilliers przykrywa się płaszczykiem religji, utrzymując, że ogłasza rezultaty filozofji Spinozy dla tego, aby jak największej liczbie ludzi dać możność krytykowania i zbijania jego błędów Ztąd traktat ów pomieszczony został w zbiorowém dziele Réfutation des erreurs de B. de Spinoza, Bruksella 1731, po rozprawach Fenelona i Lamy. Prace jego nie mają żadnej wartości. Tennemann, Gesch. der Philos. tom X p. 486. (Wetzer). J. N.
