Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.3 095.jpeg

83

Cadolaus.

od swojego haniebnego zamysłu odstąpił. Gottfried toskański proponował, aby sobór rozstrzygnął, który z antagonistów prawym jest Papieżem; ale na dworze cesarskim zaszły tymczasem zmiany. Anno, arcybp koloński, usunąwszy matkę młodego Henryka IV, zdobył sobie przeważny głos w rejencji państwa, a że sprzyjał Aleksandrowi II, przeto na rzecz jego na dworze cesarskim działał. Zwołany był w tym celu synod niemieckich i włoskich bpów do Augsburga (Październik 1062). Wprzód już pod imieniem Piotra Damiani rozeszło się pismo: Disceptatio synodalis inter regis advocatum et romanae ecclesiae defensorem (Mansi, Conc. t. XIX), gdzie nieodwołanie się do cesarza, przy wyborze Aleksandra, tém się usprawiedliwia, że młody książę sam jeszcze był pod opieką. Damberger (Synchr. Gesch. d. Mittelalt. VI 616) słusznie wątpi, aby to pismo, takie przynajmniej, jakie do nas doszło, było dziełem Piotra Damiani, kardynała raczej surowego niż zbyt pojednawczego, tém bardziéj, że są tu rzeczy wcale niewłaściwe i powiązanie dowodów czasem nielogiczne. Synod augsburgski decyzję pozostawił nowemu synodowi, mającemu się odbyć we Włoszech (cf. przeciwnie Veigt’a, Gregor VII s. 76). Tymczasem Aleksan. II zwołał na Maj 1063 r. sobór lateraneński. Przed rozpoczęciem tego soboru, na Wielkanoc przybyła do Rzymu cesarzowa Agnieszka, przeciwniczka Papieża, rzuciła mu się do stóp i, wylewając łzy żalu, prosiła o uwolnienie od cenzur kościelnych. Fakt ten zapowiadał niechybny upadek Cadolausa. Sobór lateraneński, rozpoczęty 9 Maja 1063 r., wyrzekł na niego klątwę za zdobywanie Stolicy św. przez symonję i gwałt. Cadolaus także z kilku prałatami lombardzkimi miał odbyć synod i wykląć Aleksandra II za to, że wybór jego nastąpił bez wiedzy króla i że się Rzymianom narzucił na Papieża, z pomocą najętych Normandów. Kanclerz Wibert, ciągle popierający antypapieża, został pozbawiony urzędu. Więcej na dworze niemieckim zrobić nie było można, bo współzawodnictwo pomiędzy Annonem kolońskim a Adalbertem bremeńskim odwróciło uwagę od spraw postronnych. Cadolaus utrzymywał się przy części Rzymu, ale niebawem ujrzał się ograniczonym do samego tylko zamku św. Anioła, który dlań nareszcie stał się więzieniem. Szlachta rzymska zamknęła go tam, domagając się zapłacenia poniesionych przez nią dla niego kosztów. Wykupiwszy się 300 markami srebra, schronił się na górę Berceto w Toskańskiém. Nareszcie 1064 r. Anno przybył do Włoch i prosił Aleksandra II o pozwolenie zwołania synodu do Mantui, co poprzednio w Niemczech jako jedyny środek uspokojenia Kościoła proponowano. Aleksander II mógł sam lub przez legata swojej sprawy bronić i wykazać prawność swego wyboru. Chociaż domagania się te były najzupełniej niezasadne, wszelako Aleks. II zgodził się na nie, z miłości pokoju i pewny swej sprawy. Zaproszono też i Cadolausa, ale uważał on za właściwe trzymać się z daleka. D. 31 Maja 1064 rozpoczął się synod. Po nabożeństwie Anno, jako poseł królewski, przedstawia zadanie synodu i prosi Aleksandra II, aby usunął wątpliwości tyczące jego wyboru, a mianowicie, jakoby przekupstwem pozyskał sobie wyborców i jakoby pko królowi i cesarstwu związał się z Normandami. Z pierwszego zarzutu oczyścił się Papież uroczystą przysięgą. Na drugi zarzut odpowiedział, że uważa za niewłaściwe przed synodem rozbierać kwestję czysto polityczną, a gdy król Henryk przybędzie do Włoch, przekona się najlepiej, że nic nie myślano poczynać pko jego prawom. Synod był zadowolony z odpowiedzi,