zemsty Rzymian, którzy się sprzymierzyli z Henrykiem VI; nie udało mu się także odwieść Henryka VI od podboju Apulji. Wystąpił energicznie przeciwko królowi francuzkiemu Filipowi Augustowi, który chciał porzucić swoję żonę Ingelburgę, córkę Kanuta, kr. Danji; unieważnił uchwały soboru paryzkiego, powolnego dla króla. Zatwierdził zakon kawalerów teutońskich. Znakomity ten Papież um. 8 Stycz. 1198 r. w 92 r. życia. Pozostało po nim 17 listów. — IV. (Godfryd de Castiglione), medjolańczyk, cysters, synowiec Urbana III, wybrany po Grzegorzu IX 22 Wrz. (v. Paździer.) 1241 r., opiekun ubogich, 18 dni tylko był Papieżem: um. 10 Paźdz. (v. 17 Listop.) 1241 r., jeszcze przed koronacją. Następcą jego był Innocenty IV. — V. pospoliciej św. Piotr Celestyn (19 Maja), v. Piotr de Murrone. To ostatnie nazwisko ma od góry, w której prowadził życie pustelnicze; ur. w Sergna, w Abruzzach, w hrabstwie Molise (1215 r.), z ubogich, cnotliwych rodziców, w 17 r. życia udał się na puszczę. R. 1254, po wielu trudnościach, założył zakon celestynów (ob. Coelestini), zatwierdzony przez Urbana IV (1264) i Grzegorza X, na II lyońskim soborze (1273 r.). Po śmierci Mikołaja V wybrany Papieżem d. 5 Lipca 1294 r. Przestraszony tym niespodziewanym wyborem, chciał ratować się ucieczką; na prośby wszelako kardynałów i Karola II, kr. sycylijskiego, przyjął wybór. Przez pokorę jednak, wjechał do Rzymu na ośle. Zatwierdził rozporządzenie Grzegorza X, dotyczące trwania konklave, skutkiem czego, równie jak z powodu jego przychylności dla Karola II, kardynałowie obruszyli się przeciwko niemu. D. 13 Grud. 1294 r. zrzekł się tronu papiezkiego i powrócił na pustynię, którę kiedyś z takim żalem opuszczał. Następca jego Bonifacy VIII obawiając się, ażeby Celestyn nie dał w jaki sposób powodu do schizmy, trzymał go w Rzymie w zamknięciu, aż do śmierci, na co Celestyn zupełnie się nie użalał, ponieważ, jak mówił, pragnął tylko ustronia. Dwóch zakonników jego zakonu ciągle mu towarzyszyło w tém więzieniu. Modlił się wraz z nimi aż do samej śmierci, która nastąpiła 19 Maja 1296 r. Kanonizowany był przez Klemensa V 1313 r. Pozostawił pisma: Relatio vitae suae; De virtutibus; De vitiis; De hominis vanitate; De exemptis; De sententiis Patrum, Neapol 1640, i w Biblioth. max. Patrum. Żywot św. C. wierszem łaciń. (Opus metricum) opisał współczesny jego przyjaciel Jakób, kardynał św. Jerzego ad Velum; później Piotr d'Ailly (Vita s. Petri de Murrone). Tego ostatniego pracę wydał Djonizy Lefévre (Faber), Paris 1539 in-4, i Surjusz (Vit. SS. 19 Mai). Inny żywot opracował celestyn Leljusz Marini (Vita di s. Petro Celestino), Medjolan 1637 in-4. Bollandyści, pod d. 19 Maja, przedrukowali wszystkie powyższe żywoty (Marini’ego przełożyli), dodawszy Sylloge vetustior. monumentor. o ś. C. (Haas). X. W. M.
Celibat. (Caelibatus. bezżeństwo). 1 Definacja. 2 Historja. 3 Prawo. 4 Zasada. 5 Zarzuty. — 1. Celibat, wyraz łaciński, od przymiotnika coelebs — bezżenny, oznacza w ogólności stan osoby nieżonatej, albo niezamężnej. Przez celibat zaś duchowny, o którym tu mowa, rozumie się dozgonne zobowiązanie się przez człowieka poświęcającego się stanowi duchownemu uroczyście w obliczu Boga i Kościoła zaciągnięte, życia w powściągliwości bezwarunkowej i powstrzymania się od godziwych nawet rozkoszy, a to w celu nabycia większej swobody i czystości ciała i serca, ku służeniu Bogu w posługowuniu kościelném. 2. Według odwiecznej karności Kościoła greckiego, zarówno jak łacińskiego, celibat,
