tono vulgata sunt, graece reddita, textuique syr. et gr. collata, pars I—II. Accedunt, alia ex eod. cod. haud prius vulgata. Londini et Cantabrigae 1870—72); szczegółowe zaś sprawozdania o tém wydaniu C’a ob. Le Hir, Etudes bibl. t. I, i Hermansen Disput. de cod. syr. a Curetonio typis descripto, Hafniae 1859. 6) History of the martyrs of Palestine by Eusebius, edit. and translat. (Lond. 1861), dzieje męczenników palestyńskich przez Euzebjusza. 7) Ancient syriac documents relative to the earliest establishment of christianity in Edessa (z przedmową W. Wright’a, Lond. 1864 in-4 s. XIV 196, 112), dawne syryjskie dokumenty o pierwotném zaszczepieniu chrześcjanizmu w Edessie, jako to: opowiadanie Euzebjusza o nawróceniu Edessy, z syryjskiego przekładu, nauka Addeusza, nauka Apostołów, nauka Piotra, dzieje Szarbila i Barsimasa (v. Barsamjasza), męczeństwo śś. Abiba, Guriasa i Samonasa. 8) Fragments of the Iliad of Homer from a syr. palimps. (Lond. 1851), fragmenty Iljady przełożonej na syryjski przez maronickiego patrjarchę antioch. Teofila, w VIII w. Przełożył także z arabskiego na angielski Książkę relijnych i filozoficznych sekt El-Szahrestanisa (Lond. 1842—46 3 t.); wydał rabbi Tanchuma Komentarz na Treny Jeremjasza (ib. 1843) i En-Nasefisa Kolumnę wiary sunnitów (ib. 1843). N.
Cuthbert (podług Buttlera ma znaczyć sławny z nauki), inaczej Guthbert (godny Boga), święty (20 Marca), jeden z najwięcej czczonych biskupów angielskich VII w. Ur. w okolicy klasztoru Mailros nad brzegami r. Tweed, 651 r. wstąpił do zakonu i pod przewodnictwem opata Eata, oraz przeora Boisila oddał się naukom, modlitwie i ręcznym pracom. Przez niejaki czas przebywał w klasztorze Rippon, a 664 r., po śmierci Boisila, obrany został przeorem w Mailros. Tu nietylko gorliwie zajmował się kształceniem braci zakonnej, lecz niezmordowanie pracował nad nauczaniem ludu prostego, do najodleglejszych zakątków okolicy zaglądał, szerząc wszędzie światło i umocnienie w wierze. Toż samo czynił, zostawszy opatem w Lindisfarne, a umartwienie ciała tak dalece posuwał, że niekiedy spędzał na modlitwie noce całe; du cha Bożego pełen, przy Mszy ś. lub w konfesjonale od łez powstrzymać się nie mógł. Od 676 pędził życie pustelnicze na wyspie Farne, niedaleko od Lindisfarne. Tu zbudował sobie cele i kapliczkę, które otoczył wysokim murem, aby nic nie widzieć oprócz sklepienia niebieskiego; woda i jęczmień, jaki sam zasiewał, były mu jedyném pożywieniem; licznie nawiedzających go nauczał i błogosławił z okna swojej celki, której już nigdy nie opuszczał. R. 684 synod w Twifort pod przewodnictwem Teodora, arbpa kantuaryjskiego, mianował C-a biskupem Hexhamu, lecz zaledwie błagania synodu zdołały go skłonić do przyjęcia ofiarowanej godności. C. później zamienił to biskupstwo na bisk. Lindisforne. Będąc biskupem, prowadził życie klasztorne, pilnie zwiedzał djecezję, nauczał po chatach i wioskach, udzielał sakramentów, bronił ubogich i słabych przeciwko możnym, wspierał potrzebujących i podniósł karność klasztorną. Kobietom zabronił wstępu do kościoła ketedralnego w Lindisfarne. Um. 687 r. na wyspie Farne. Dla wielu działanych przezeń cudów, nazywa się Cudotwórcą Wielkiej Brytanji. Po 400 latach znaleziono w całości dochowane zwłoki świętego męża w Durharm, dokąd je z Lindisfarne dawniej przeniesiono: były ona jeszcze całe, gdy Henryk VIII kazał skrzynię,
