Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.4 240.jpeg

dictatu (ob. o tym wyrazie Encykł. II 330) in his ferme oris omnes hanriunt, tuisque rasis ditescunt.“—Między źródłami do żywotu D’a wymieniliśmy Vita Dlugossii. Bjografja ta pisaną była przed śmiercią Da: nie wspomina bowiem o jego wyniesieniu na arcybpstwo lwowskie. Autor tej bjografji niewiadomy; Kromer (Hist. pod r. 1480) domyśla się, źe ją pisał.Kallimach, inni (Wiszniewski Hist. lit. pol. IV 95), źe Marek Bonfilio, włoch, źyjąGy na dworze polskim w XV w. Prawdopodobnie pisał jakiś duchowny (bo najwięcej zwraca uwagę na zasługi D’a w duchownem powołaniu) i bardzo blizki D’a, skoro mógł korzystać z jego rękopismu Hist. Pol. Bjografja ta wyszła w I tomie Długosza Hist. Pol. ed. lipskiej i w edycji 2-ej Herburta; na polski przełożył ją G. Bornemann w Jana Długosza Dzieje Polskie, Leszno 1840 zesz. I. Z opracowań o }D’u za najlepsze dotąd uważamy w dziele Henryka Zeissberg’a, Polnische Geschichtschreihung des Mittelalters, Lipsk u Hirzel’a 18 73 (Preisschriften gekront und herausgegeben von der furstlich Jabłonowskisehen Gesellschaft zu Leipzig, n. XVII), s. 19 7—343. Zeissberg nietylko korzystał ze wszystkich drukowanych źródeł o D’u i jego pismach, lecz miał także pod ręką niektóre, dotąd niewydane listy jego, z bibljoteki krakowskiej; znał też dokładnie wszystko, co tylko polska literatura o D’u posiada, porównywał nawet rękopismy i wydania dzieł D’a, analizuje je i krytyczną wartość pokazuje (To samo czyni we wspomnianóm dziele, równie krytycznie, względem naszych kronikarzy, annalistów i innych historyków ze średnich wieków). W nowćm wydaniu Dziel D’a ma osobny tom zawrzeć życiorys tego pisarza. W Bibliot. warsz. 1865 r. t. II s. 104, art. Eepkowskiego podaje szczegóły o rodzinie D’a. Cf. Wiszniewski, Hist. lit. t. IV. Pomimo tylu i tak wielorakich zajęć, jak to widzieliśmy, D. jednak znajdował dosyć czasu na napisanie wielu i nader mozolnych dzieł.—2. Pierwszem dziełem D’a są Banderia Prute n o r u m, opis i rysunek wojennych chorągwi, zabranych krzyżakom w bitwie pod Tannenbergiem (1410) i kawalerom inflantskim (mieczowym) pod Nakłem (1431), a zawieszonych przy grobie św. Stanisława na Wawelu w Krakowie. Dzieło to przełożył i wraz z rysunkami (drzeworytami) wydał Bartłomiej Paprocki (Herby rycerstwa pol., Kraków 1610). Oryginał wydał Muczkowski, p. t. Wiadomość o rękopismach Historji Dł. jego Banderia Prut., tudzież Insignia seu clenod. reg. Pol., Kraków 1851, s. 91 —122, z rycinami (także p. t. Rozmaitości bibljograjiczno-historyczne (? zesz. ?), i osobno p. t. Jana Dl. kanonika krak. Banderia Prut., tud. Ins. s. cl. r. Pol. wydał J. Muczkcwski, z 16 tablicami, Krak. 1851). Opis rękopismu Oryginalnego tamże we wstępie; opis innych rękopismów i wydań ob. Zeissberg op. c. s. 265. II. Insignia seu Clenodia Regm Poloniae, małe pisemko o herbach ziem polskich, kapituł i szlachty, razem z poprzedniem wydał Muczkowski (op. c.). Rękopismy opisane ob. w Bibliot. naukow. zakł. Ossolińsk, Lwów 1848 t. 5 s. 182, art. przez Kłodzińskiego, i Przezdzieckiego Wiadom. bibliogr., Warsz. 1850 s. 90, 152.—III. Vita s. Stanislai ep. crac., żywot pisany między r. 14 60—65, będący tylko rozszerzeniem tego, co napisał Wincenty (ob.) z Kielc r. 1254 (cf. Zeissberg s. 86... 266); na końcu dodał D. niektóre listy papiezkie, odnoszące się do kanonizacji, i cuda z lat 1430 — 1464; nie wiadomo z pewnością, czy miał akta samego procesu kanonizacyjnego, których szczątki są jeszcze w archiwum kapituły krakowskiej.