Strona:PL Nowodworski-Encyklopedia koscielna T.6 370.jpeg

Granada. 361 G. miało mieć wówczas 400,000 mieszkańców, kiedy dziś ma icb ledwo 7 1,000. Pod koniec 1492 r. Aleksander VI ustanowił w G. arcybpstwo, dając mu, jako suffraganje, biskupstwa Guadii i Almeria, r. 1493 dodał do nich Malagę. Archidjecezja Granady (archd. Grauatensisj liczy obecnie w 180 parafjach 230,000 wiernych. Dochód arcybiskupi wynosi rocznie 140,000 realów; w zeszłym wieku wynosił rocznie 50,000 dukatów. Kapituła metrop. składa się z 6 prałatów i 10 kanoników „de officio" i 24 kanoników „de gratia." W mieście G. jest 24 kościołów parafjalnych, 4 0 niegdyś klasztorów męzkich i 18 żeńskich, 13 szpitali i uniwersytet, założony 1531 r. Na miejscu głównego meczetu wzniosła się ogromna katedra w stylu florentyńskim, bogato przyozdobiona w marmury, w której spoczęły zwłoki Ferdynanda, Izabelli, Filipa I i Joanny. Kościół ś. Hieronima ma grób Gonzalwa z Korduby. Odznaczają się też budową swoją kościoły: szpitala ś. Jana Bożego, Najświętszej Panny de las Angustias, klasztor męczenników, pustelnia kartuzów w okolicy, z wspaniałym kościołem, były klasztor Pana Jezusa del Valle. Biskupstwa suffra-ganalne: 1) Mu rei a (d. Carthaginiensis seu Murciensis). Biskupstwo to było wprzód w Eliocrata czyli w Elio, później Horca, dziś Lorca, w królestwie Murcji. Eliocrata została ok. 300 r. stolicą biskupią; pierwszy biskup Successus był 30 6 r. na synodzie w Elwirze. Ztąd stolica biskupia przeniesiona była do Kartageny. Pierwszym znanym biskupem Kar- * tageny był Hektor, który 516 r. był na synodzie w Tarragonie. Nazwany tam był metropolitą, od miasta, które było cywilną metropolją (stolicą) prowincji kartagińskiej, utworzonej przez Djoklecjana; kościelnie Kartagena należała do prowincji toledańskiej. Eliocrata (Lorca) było małem miasteczkiem, kartagińska zaś osada Carthago nooa została wielkiem miastem i naprzemian z Tarraco była rezydencją rządcy Hiszpanji tarra-końskiej. Dziś jeszcze Kartagena ma 32,000 mieszk., 3 kościoły para-fjalne i 8 klasztorów, po większej części w ruinach. Z Kartageny stolica biskupia r. 1291 przeniesioną została do Murcji (Murcia Vergilia), miasta liczącego dziś 88,000 mieszk., prócz katedry, 11 kościołów parafjalnych, 11 byłych klasztorów męzkich i 9 żeńskich, 2 szpitale, 5 kolle-gjów i 1 dawniejszy uniwersytet, dziś wyższy zakład naukowy. Djecezja ma przeszło 300 parafji, 595,831 wiernych (podług obliczenia z 1849). Dochód biskupi wynosił w zeszłym wieku 64,000 dukatów rocznie, dziś tylko 100,000 realów. Kapituła składa się z 5 prałatów, 4 kanoników „de officio" i 18 kan. „de gratia." 2) Almerja (Almericmis). Miasto Almerja nazwane tak na początku VI w. od Almeryka, króla Westgotów, było, podług niektórych, dawnóm Uroi, podług Wiltscha jednak Urci ma być dzisiejsze Vera, na granicy dawnej Baetica. Podług Gams'a, Urci odleglem było 6 mil od Alroerji i nazywało się później Pasgnena. Biskupstwo Urci albo Urgi wywodzi swój początek od Indalecjnsza, ucznia apostolskiego, który tu poniósł śmierć męczeńską. Drugiego wszakże bpa spotykamy dopiero 306 r. na synodzie w Elwirze. Stolica ta zniesiona była pod koniec XI w. Choć wątpliwą jest rzeczą, czy Almerja otrzymała stolicę biskupią w następstwie po Urci, pewną jest rzeczą, że do Almerji przeniesioną była 1147 roku stolica z dawnej djecezji Abdery czyli Ab lary (dziś Adra). Djecezja Almerja liczy dziś 120 parafji i ok. 250,000 wiernych. Kapituła składa się z 5 prałatów, 4 kan. „de officio" i z 16 kan. „de gratia". ») Guadii (Guadicemis) albo Acci (Ci-