Strona:PL Smereka - Pierwszy filolog.djvu/9

Ta strona została przepisana.

znany i wysoko ceniony w Polsce autor wielu prac i rozpraw z zakresu filologii klasycznej[1] — i rozpoczął wykłady w połowie stycznia 1873 r. Łatwo sobie wyobrazić, z jakim napięciem wsłuchiwali się słuchacze w słowa swojego profesora, który dnia 14 stycznia w sali III ad St. Nicolaum wygłosił pierwszą prelekcję o Starożytnościach greckich: „Lud każdy — tak brzmiały zapewne pierwsze zdania wykładu[2] — który wskutek wspólnego pożycia przybrał postać społeczeństwa na części składowe podzielonego, czyli innymi słowami, zrósł się w państwo, ma właściwe sobie cechy i piętno w sposobie myślenia, w zwyczajach i obyczajach, w języku i piśmie, w ustroju państwowym i obrzędach religijnych, w życiu publicznym i prywatnym. Cechy te odrębne nabył i zdobył sobie w biegu historycznego rozwoju swego. Rozwój historyczny ludu jest to nieustający proces duchowy, postępujący ciągle naprzód i wiodący oświatę na coraz nowe tory tak długo, dopóki twórczy duch ludu jest krzepki, żywy i sposobny do przybierania nowych kształtów, do przenikania nowego materiału siłą swoją i do czerpania pokarmu zdrowego z owego materiału. Zastój duchowy był rzadkim zjawiskiem, choć Wschód potrzebował tysiące lat na to, czego Grecja i Rzym dopięły w jednym stuleciu. Oświata narodu cofa się wstecznym krokiem, traci żywe barwy życia lub rozdrabnia się po manowcach i drogach obłędnych, skoro skrzętne jeszcze generacje przekroczyły kres przeznaczony, lub państwo przez gwałtowne wstrząśnienia wypadło z toru moralnego i duchowego rozwoju, albo nareszcie, gdy duch narodu zwątlał i osłabł. Wtedy zdobycze oświaty ludu takiego stają się łupem i własnością innych nowych ludów“... I tak wykładał Węclewski z katedry lwowskiej niestrudzenie przez lat piętnaście (do półrocza letniego r. a. 1886/7 włącznie), zażywając szacunku

  1. Urodził się w r. 1824 w Międzyrzeczu (na pograniczu Brandenburgii). W Poznaniu uczęszczał do gimnazjum św. Marii Magdaleny i gimnazjum Fryderyka; uniwersytet skończył w Wrocławiu (od r. 1845—1848). Od r. 1848 był nauczycielem w Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu, gdzie pracował aż do czasu otrzymania stanowiska profesora w Szkole Głównej w Warszawie (r. 1863). W styczniu tego roku doktoryzuje się w Halli. Z powodu przemiany Szkoły Głównej na „Uniwersytet cesarski“ rosyjski stracił w r. 1869 posadę profesora i utrzymywał się niemal cztery lata z pracy naukowej i literackiej. Zresztą zob. bibliografię.
  2. Por. Rękopis znajdujący się w Bibliotece Uniw. J. K. Nr 1133 (początek).