Strona:PL Tacyt - Germania.pdf/69

Ta strona została przepisana.

naród wierny Rzymianom[1]. Dla tej przyczyny im sasamym ze wszystkich Germanów pozwolony handel, nietylko na pograniczu lecz i głębiej, owszem w najpiękniejszej osadzie[2] prowincyi Recyi. Nie przydają się im strażnicy, wolna wszędy podróż, a gdy innym narodom sam tylko oręż i obozy nasze ukazujem, im otwarzamy domy i wioski, choć o to nie proszą[3]. U Hermundurów bierze początek Elba, rzeka sławna niegdyś znajoma; teraz o niej ledwo słychać[4].

XLII. Przy Hermundurach mieszkają Naryskowie[5], a za nimi Markomani[6] i Kwadowie[7]. Z tych największa sława i potęga przy Markomanach, którzy sama tę krainę gdzie siedzą, wygnawszy niegdyś Bojów[8], mieczem zdobyli. Nie odrodni są od nich i Na-

  1. Hermundurowie potem, za panowania Marka Aureliusza, uczyniwszy spisek z Markomanami i innymi Germanami, porwali się na tego cesarza, który ich zwyciężył. Obacz Julium Capitolinum.
  2. W Auszpurgu, które miasto nazywało się Colonia, Augusta Vindelicorum. Wendelicya prowincya rzymska była częścią pod ów czas prowincyi Recyi. Obacz o niej wyżej.
  3. Hermundurowie, równie jak inni Germani, nie nader byli ciekawi oglądać wspaniałości gmachów rzymskich, przestając na swojej chudobie.
  4. Tłómacze Tacyta zadają mu błąd w wyprowadzaniu źródeł Elby, powiadając, że ta rzeka brała początek nie u Hermundurów, ale w Bojohemum, teraźniejszych Czechach. Tacyt wziął źródła rzeki gry za źródła Elbiane. Być atoli mogło, że Hermundurowie służąc pod znakami Maroboda króla Markomanów, wzięli od niego część jaką Bojohemii do mieszkania, jako świadczy Ekkard in Reb. Fran. Oriental. Rzeka Elba sławna była wojen rzymskich z Germanami pod wodzą Tyberyusza, Druza Domicyusza: potem gdy ucichly w tamtej stronie wojny, wyszło też z pamięci Rzymian imie Elby.
  5. Naryskowie siedzieli między Hermundurami i Markomanami, gdzie teraz część Bawaryi, miedzy Czechami i Dunajem.
  6. Markomani, gdzie teraz czeskie królestwo, osiedli w Bojohemum, wygnawszy Bojów, naród galski.
  7. Kwadowie mieszkali gdzie teraz Morawy i część Austryi przed-Dunajska. Obacz o nich i o ich dziełach z Rzymianami za cesarzów Walentyniana i Walensa, w Amianie Marcellinie.
  8. Obacz wyżej roz. 28. Markomani nim Bojów wygnali, siedli blisko źródeł Dunaja, gdzie teraz księstwo Wirtemberskie a że ich siedliska były pograniczne Germanii, przeto ich nazwa-