Strona:Ramacharaka - Religje Indyj.pdf/15

i nasmarowanemi krowim nawozem brwiami. Bezwątpienia cześć dla Siwy, w niższych swoich formach, jest subtelna formą czci dla djabła. Ale w kulcie Sziwy, istnieje i bardziej podniosła strona, jak zobaczymy to następnie, kiedy przejdziemy do rozpatrzenia różnych sekt.
 Z kultem Sziwy równorzędnie wyrósł bliski mu kult Szakta Szakti to — termin, przyjęty dla oznacznia pierwiastka kosmicznej energji, czyli zasady aktywnego przejawu życia we wszechświecie, przeciwnego pierwiastkowi bytu. Dwa pierwiastki owe uosabiają się w następujących obrazach; Sziwa wyobraża byt; Żona Sziwy, znana pod nazwą Parwati, (czyli Uma, Gauri, Tara, Kali, Durga) jest Szakti czyli energja twórcza. Wyznawcy poświęconego jej kultu noszą nazwę sekty szaktiów. Bóg Sziwa — mężczyzna, bogini Szakti — kobieta Kult polega na oddawaniu czci żeńskiemu pierwiastkowi we wszęchświecie. Szaktiowie dzielą się na dwie szkoły, a mianowicie:
 1) Dakszinaczarów, czyli „idących prawą drogą“, którzy oddają cześć jak Sziwie tak i Szakti, t. j, jak żeńskiemu, tak i męskiemu pierwiastkowi bóstwa, przechylając się bardziej do niszczycielskich i przerażających aspektów swojego boga. 2) Wamaczarów, skupiających swój hołd wyłącznie na żeńskim i macierzyńskim obrazie bóstwa, wskutek czego szkołę tą oskarżali o dążność do ustanowienia fallicznego kultu. Starożytni tugi i przedstawiciele innych okropnych hinduskich kultów należeli do zwyrodniałych sekt kultu szaktiów. Ale taka już osobliwość hinduskiego umysłu; wśród szaktiów znajduje się wielu takich, którzy w obrazie bogini widzą idealny obraz „matki wszechświata czyli przyrody“, i którzy służbę dla niej wyrażają wspaniałemi ceremonjami i rytuałami, zdradzającymi najbardziej idealny charakter, jak to zaraz zobaczymy.
 Wpływ buddyzmu jasno występował jeszcze całe stulecia po śmierci jego założyciela Gautamy Buddy i wycisnął swoje piętno na wielu religijnych i filozoficznych naukachw Indjach. Krocząc bezpośrednio za wpływem kultów Wisznu i Sziwy na ortodoksalne duchowieństwo, pobudzone do przejrzenia i zmiany pierwotnych idej i uświęcenie ich autorytetem nauki, doktryny Buddy jeszcze bardziej wstrząsnęły zasadami kapłańskiej powagi i uczyniły ogólno-hinduską religję szroką, tolerancyjną i uniwersalną. Buddyzm przywrócił dawne starożytne poszanowanie zwierząt, i doprowadził do zniesienia krwawych ofiar. Buddyjska ideja wszechświatowa braterstwa zatarła granice, które dzieliły naród na kasty, i umożliwiła rozpowszechnianie religijnego poznania w niższych kastach, odsuniętych od oświaty i zadawalających się tylko okruchami, padającymi ze stołów wyższych kast.
 Bramini jednakże odzyskali wkońcu utraconą poprzednio władzę i chociaż własne ich ideje zmieniły się pod wpływem buddyzmu, mimo to udało się im spokojną, ale stanowczą drogę ograniczyć buddyjskich religijnych nauczycieli i buddyjskie kulty do takiego stopnia, że teraz w Indjach pozostał się tylko cień buddyzmu, jak naprzykład, w środkowej części Indyj, gdzie naród nie ma żadnego wyobrażenia o buddyzmie. Po-