Strona:Rus Jarema Kusztelan - Ks. Patron Augustyn Szamarzewski.pdf/191

tendencja do ekspansji spółkowej, tak silnie wprzódy rozwinięta, ustaje całkiem, z drugiej strony wewnętrzne życie Spółek rozrasta się w tempie spieszniejszem, niżeli dawniej, mianowicie zwiększa się liczba członków i interesów spółkowych. To są dwa momenty, które charakterystyczne piętno wycisnęły na formie życia spółkowego i nadały mu kształt i kierunek właściwy.
 Co do momentu pierwszego, to zastój w zakładaniu nowych Spółek, zastój, którego tendencja ujawniała się już przy końcu pierwszego okresu, był w tym czasie do roku 1887-go zupełny. Po roku 1879-ym nie powstawały wogóle żadne nowe Spółki w W. Ks. Poznańskiem i Prusach. Szamarzewski odradza od zakładania nowych Spółek, przeprowadzając zasadę, by nie przykładano ręki do tworzenia nowych organizmów spółkowych, gdzie niema warunków dla ich bytu i rozwoju. Dopiero począwszy od roku 1887-go, po przeprowadzeniu pierwszych zmian zasadniczych w ustroju związkowym, ożywia się nieco ruch spółkowy. Nowe Spółki powstają, najpierw pojedyńczo, potem gromadkami coraz większemi, zapowiadając nową erę ekspansji spółkowej. Mimo to ogólna liczba Spółek cofa się, bo równocześnie upadają poszczególne Spółki. Wobec maximum roku 1878-go, który poza Ślązkiem wykazywał 86 Spółek, liczba zmniejsza się z roku na rok o jedną Spółkę, raz nawet o dwie Spółki, albo pozostaje na tem samem miejscu, co wprzódy. Taki ciągły spadek liczby spółkowej miejscu, co wprzódy. Taki ciągły spadek liczby spółkowej trwa przez lat ośm. Dopiero z rokiem 1888-ym podnosi się liczba Spółek, osięga w ostatnim roku badanego czasu maximum pierwszego okresu, o ile chodzi o ogół spółkowy, a nie dochodzi do niego wogóle, o ile chodzi tylko o Spółki pożyczkowe. Życie spółkowe pod względem tworzenia nowych Spółek przedstawia tedy obraz zastoju, zwłaszcza w stosunku do Spółek pożyczkowych. Bieg linji rozwojowej, w przeciwieństwie do