Strona:Stanisław Piekarski - Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów.pdf/310

Ta strona została przepisana.

życie zakonne, jego obowiązki i prawa. Według obowiązującego prawa kanonicznego warunkiem przyjęcia do nowicjatu jest ukończony 15 rok życia, a czas trwania nowicjatu wynosi cały rok bez przerwy spędzony w domu nowicjatu. Wyznaczony przez konstytucje niektórych zakonów czas nowicjatu, dłuższy niż rok, nie jest warunkiem ważności profesji. Oprócz małoletnich niżej lat 15 nie wolno także przyjmować kandydatów, wstępujących do zakonu bez własnej woli, lecz pod wpływem przymusu, bojaźni lub podstępu, a wywieranie przymusu w tym kierunku jest przez kodeks kanoniczny zagrożone ekskomuniką. Według konkordatu polskiego z r. 1925 nowicjusze, którzy wstąpili do nowicjatu przed wypowiedzeniem wojny, są narówni z zakonnikami uwolnieni od służby wojskowej z wyjątkiem pospolitego ruszenia.

Nowobramanizm, ob. Hinduizm.

Nowochłyści, ob. Rosyjskie sekty.

Nowochrzczeńcy, ob. Anabaptyści.

Nowoplatonizm (neoplatonizm), ostatnia z wielkich szkół filozofji greckiej. Powstała ze stopienia nauki Platona, Arystotelesa i stoików z syryjsko-żydowskiemi wpływami Wschodu. Ojczyzną nowoplatonizmu jest Aleksandrja, środowisko intelektualnego świata starożytnego, a twórcą jego Ammonius Saccas (zm. w r. 242) i jego uczeń Plotyn (205 — 270), Grek, pochodzący z Egiptu. Jego naukę głosili Porfirjus (233 — 304) i Syryjczyk Jamblich (zm. w r. 337). Wszyscy ci neoplatonicy byli przeciwnikami chrześcijaństwa a cesarz Juljan Apostata, walcząc z niem, opierał się na nauce Jamblicha. W ciągu IV wieku myślenie nowoplatońskie poczęło przechodzić do filozofji chrześcijańskiej a niektórzy pisarze kościelni, jak np. Dionizy Areopagita, wybierali zeń szczytne myśli i oczyszczali je z błędów.
Przewodniemi myślami nowoplatonizmu są: religijna tęsknota, platońskie przeciwstawienie właściwego bytu świata ducha materjalnemu światu złudy, oraz idea emanacji czyli powstawania z bóstwa istot pośrednich między niem a światem. Nowoplatonizm uważają za próbę upadającego poganizmu przeciwstawienia zwycięskiemu chrześcijaństwu zdobyczy klasycznej filozofji greckiej, ujętych w system religijno-mistyczny.

Nowoskopcy, ob. Rosyjskie sekty.

Nuncjusze, ob. Legaci papiescy.


O


Obcowanie świętych (communio sanctorum), dogmat Kościoła katolickiego, zawarty w symbolu wiary (Credo), określający moralną jedność i solidarność wiernych członków Kościoła, żywych i umarłych, stanowiących jeden mistyczny organizm (Kościół wojujący, cierpiący i triumfujący), którego członkowie wspomagają się nawzajem (ob. Kościół).

Obedjencja kanoniczna, ob. Posłuszeństwo kanoniczne.

Obedjencja zakonna, posłuszeństwo zakonne, ob. Zakony.

Oberammergau, ob. Pasyjne widowiska.

Objawienie. We wszystkich religjach, które dotychczas zostały poznane i zbadane, istnieją wierzenia w łączność człowieka z pierwiastkiem nadnaturalnym, wpływającym na umysł ludzki w kierunku poznania Boga. We wszystkich tych wierzeniach uderzająca jest zgodność poglądu, że religja czerpie swe zasady z objawienia, przez które bóstwo udzielało się ludzkości. Tak np. w religjach, zwanych klasycznemi, spotykamy się z wierzeniem, że świadomość o potrzebie kultu i o istnieniu bóstwa objawili sami bogowie.
Wiary w objawienie nie obalają najnowsze badania religioznawcze a chodzi tylko o to, aby zbadać charakter objawienia, to jest odnaleźć jego czystą formę przez odłączenie od niej tego, co przez ludzi zostało dodane. Wyniki badań stwierdzają bowiem, że wiadomość o objawieniu dochodziła do wszystkich ludów, nie wszystkie ludy jednak umiały je przechować w czystej i nieskażonej