wodnimy, skoro tylko sprawy państwa ułożymy i do pożądanego pokoju wszystko doprowadzimy. Co ażeby jak najprędzej się stało, dokażą wasze modlitwy, którym się polecamy. Życzymy Pobożnościom Waszym dobrego zdrowia Z obozu pod Gdańskiem d. 24. czerwca 1577“[1].
Na te nie słowa, ale czyny niedługo trzeba było czekać. Dnia 12-go grudnia za wstawieniem się elektorów saskiego i brandenburskiego, landgrafa Hessyi i książąt pomorskich, którzy do Malborga zjechali, król przyjął buntownicze miasto Gdańsk do łaski, a cztery dni potem Gdańszczanie przed komisarzami królewskimi złożyli przysięgę wierności. Pomiędzy punktami przyjęcia do łaski i rozkazu króla był i ten: „miasto przyjmie w swe mury Jezuitów“, punkt tem dotkliwszy, że zbuntowani mieszczanie nietylko przywrócone przez biskupa kujawskiego Karnkowskiego klasztory w mieście rozegnali, ale opactwo Oliwę srodze zniszczyli i dobra jego sobie przywłaszczyli, za co 20.000 złp. odszkodowania wypłacić Cystersom musieli[2].
Nie prędko jednak, bo dopiero 1594 r. osiedlili się Jezuici w Gdańsku. Rozbijało się wszystko o brak ludzi i o zawzięty opór i intrygę Gdańszczan.
Podczas oblężenia Gdańska, wlokącego się dla braku wojska i dział oblężniczych, bo sejm toruński rozlazł się na niczem, długich ośm miesięcy, car Iwan Groźny zdobył podstępnie Inflanty, oprócz Rewia i Rygi, razem miast i zamków obronnych trzydzieści kilka. Był to powód aż nadto słuszny do wydania wojny Moskwie. Przybywał i drugi: pacta conventa, które król Stefan zaprzysiągł, mianowicie odzyskanie ziem i krajów oderwanych (avulsa) od rzpltj[3]. Otóż oprócz zajętych świeżo Inflant, Połock i 60 milowy szmat ziemi białoruskiej
