Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 1 Cz. 2.djvu/229

Ta strona została przepisana.

cierpkie przymówki głównie w hiszpańskich i francuskich Jezuitów mierzyły[1]. Ale legaci i nuncyusze, ale kardynałowie sekretarze stanu, nie inaczej, tylko z uznaniem i czcią niemal, wspominają polskich Jezuitów, a nieraz światła, instrukcyi, pomocy u nich szukają.
Widzieliśmy, jak legat Commendone kredyt zakonowi u króla Zygmunta Augusta i prawo obywatelstwa w Polsce wyrobił, jak jego i biskupów do zakładania kolegiów zachęcał, jak na każdą trudniejszą placówkę, Jezuitów wysyłać radził[2]. Jak inny nuncyusz Juliusz Ruggieri popieranie Jezuitów za obowiązek nuncyatury poczytywał, jako zaś skuteczne lekarstwo przeciw herezyom wskazywał między innemi „misye Jezuitów“[3].
Nuncyusz Wojciech Bolognetti „nostris studiosissimus wylany na usługi naszych“[4] użył całego swego wpływu u biskupa krak. Myszkowskiego, kapituły i akademików, aby kościół św. Barbary w Krakowie i kościół św. Szczepana z plebanią Jezuitom się dostały, co niemało go trudu i zachodu kosztowało.

Hannibal z Kapuy, proszony przez hospodara mołdawskiego o misyonarzy dla swego kraju, chociaż z dawien dawna Dominikanie i Franciszkanie tam apostołowali, powierzył tę misyę Jezuitom polskim, wysławszy pierw na zwiady O. Warszewickiego (1588). Jezuitów wypędzonych brutalnie z Siedmiogrodu wziął w obronę, pisał za nimi listy do kcia Zygmunta Batorego i króla Zygmunta, kardynała Montalto, owszem samego papieża do tejże obrony zachęcał[5]. Pamiętał i o Jezuitach rygskich: „poleciłem królowi JM., pisał do tegoż kard. Montalto, sprawę religii kat. w Inflantach, prosząc... żeby, przejeżdżając przez Rygę kazał oddać kościół i dom OO. Jezuitom“.

  1. Od 1566—1606 r. wyszło od Stolicy św. (Pius V, Grzegorz XIII, Sykst V, Grzegorz XIV. Klemens VIII, Paweł V), 34 bul i brewiów z przywilejami, łaskami i pochwałami dla zakonu. Uczestniczyli w łaskach i korzystali z przywilejów pełną dłonią i polscy Jezuici (Instit. Soc. Jesu t. I, Bullarium str. 38—131).
  2. Porównaj rozd. IV, § 17.
  3. Archiv. Vat. Ms. nr. 5914. Relacye nuncyuszów I. 193, 194.
  4. Wielewicki I, 34, 55.
  5. Listy Hannibala z Kapuy, str. 200. List do kard. Montalto z Krasnegostawu 27 maja 1589.