Strona:Stanisław Załęski - Jezuici w Polsce T. 2.djvu/80

to musiano bardzo oględnie postępować. Konaszewicz za namową Boreckiego występuje już 1617 r. jak drugi książę Ostrogski w roli protektora i obrońcy greckiej wiary a wracającemu z Moskwy Teofanowi w marcu 1620 r., zgotował iście królewskie przyjęcie; 1500 Kozaków oddał mu na straż przyboczną a mowę swą powitalną kończył: „moja moc, moje mienie, moja potęga, wszystkie siły moje są na twoje usługi“, padł 3 razy do nóg jego i ucałował rękę.
 Teofan otrzymawszy od króla list żelazny i zaproszenie do Warszawy, bojąc się losu Nicefora, który umarł w wieży zamku malborskiego 1599 roku, do Warszawy nie spieszył, za to w Kijowie rozbił swą rezydencyę. Zwołał naprzód soborczyk, na który stawiła się licznie dysunicka szlachta kijowska, kler kozactwo i lud. Radzić miano nad ratunkiem greckiej wiary. Jedni ratować ją chcieli otwartą wojną przeciw Polsce, drudzy rzezią unickich i łacińskich biskupów i księży, rozpoczynając otruciem metropolity Rutskiego i odrazu znalazło się 70 zbirów gotowych do krwawej roboty.
 Zrozumiał Teofan, że teraz pora do przywrócenia hierarchii dysunickiej. Więc rozesłał listy do miast i bractw ruskich, aby mu przedstawiły godnych na władyctwa kandydatów. Jakoż 15 sierpnia 1620 r. w cerkwi Ławry peczerskiej przy drzwiach zamkniętych, oknach zabitych deskami, wyświęcił w imieniu patryarchy carogrodzkiego na metropolitę Rusi Boreckiego, na arcybiskupstwo połockie Melecego Smotrzyskiego, na władyctwo włodzimirskie kniazia Kurcewicza, spokrewnionego z szlachtą ukraińską, na władyctwo przemyskie Izaaka Kopińskiego, ludzi mądrych a przebiegłych. Władyctwa: pińskie, łuckie, chełmskie, dostały się ludziom mniej wybitnym: Stagońskiemu, Czerczyńskiemu i Czerkawskiemu. We Lwowie żył jeszcze władyka Jeremi Tyssarowski. Okólnik Teofana, datowany 16 sierpnia, oznajmił Rusi o dokonanej konsekracyi władyków. Oni przed odjazdem do swych stolic odbyli z Teofanem synod. Uchwalono jątrzyć i burzyć lud przeciw unickim biskupom i księżom i to odrazu na całej linii i zapomocą ludu wypędzać ich z ich stolic i cerkwi. Nic agitacyi trzymać mają bractwa cerkiewne, od nich wychodzą hasła i rozkazy. Kozaków wpisano na listę bractw a temsamem wciągnięto do antyunickiej akcyi.