Strona:Władysław Łebiński - Kółka rolniczo-włościańskie.pdf/48

Ta strona została przepisana.

Tak od osobistości prowadzącéj kółko, jak niemniéj i od stosowności miejsca i czasu, w których się posiedzenia odbywają, zależy niesłychanie powodzenie kółka. Kmieć nasz lubi, żeby mu to urządzać najwygodniéj, np. w niedzielę po nabożeństwie lub po nieszporach; choć z drugiéj strony nie brak przykładów, że ani słota ani mrozy, ani śnieżne zamiecie, ani oddalenie, nie powstrzymują gorliwych członków od regularnego przybywania na zebrania.
Na posiedzeniu kółka, bywa referat ustny lub piśmienny z jakiegoś przedmiotu rolniczego lub ekonomicznego, przegląd pism fachowych i pogadanka o robotach polnych i domowych na czasie będących. Referentami bywają najczęściéj członkowie z inteligencyi. Włościanie żywy udział biorą w dyskusyach, a trafnością uwag i spostrzeżeń zadziwiają nieraz inteligentniejszych przewodników. Coraz częściéj się już zdarza, że włościanie sami występują z referatami i odczytami. Lepsze drukują się nawet w organie kółek, toruńskim Gospodarzu (od r. 1872), redagowanym przez E. Donimirskiego z Łysomic pod Toruniem.
Bardzo skutecznym okazał się następujący sposób zaciekawienia i ściągania włościan na zebrania. Z funduszów uzbieranych przez składki, które płacą dość regularnie, a pozostałych po opędzeniu kosztów abonamentu pism i niekiedy zakupna machin rolniczych lub rozpłodników do wspólnego użytku, zakupuje się jak najwięcéj drobnych narzędzi, przedmiotów użytecznych, nasion warzywnych i pastewnych i t. p. Wszystko to wylosowuje się na zebraniach między obecnych, tak, żeby każdy jakąś drobnostkę wygrał. Chęć zysku i korzyść namacalna, pochwytna, wpływa na udział włościan skuteczniéj nad wymowniejsze zachęty i nawoływania.
Nie mniéj skutecznym sposobem zachęty do udziału w kółkach są wystawy rolnicze włościańskie z nagrodami. Takich wystaw odbyło się już kilka; w r. 1876 w Łojewie (powiat inowrocławski), w r. 1877 w Kostrzynie i Krotoszynie; w r. 1878 w Śremie i Raszkowie.
Od czasu do czasu powiatami i okolicami odbywają się walne zebrania kilku lub kilkunastu kółek. Na dzień taki wybiera się zwykle rocznica założenia kółka, w którego stolicy zebranie się odbywa. Dzień rozpoczyna się uroczyście nabożeństwem, potém odczyt, pogadanka, zabawa ludowa. Na zebrania takie zwykle zjeżdża patron i doznaje od zgromadzonych kmieci najczulszych oznak wdzięczności wierszem i prozą od serca wypowiadanych.
Raz do roku zbiera patron w Poznaniu delegatów ze wszystkich kółek. Wtedy to gromadzi się w murach Poznania drużyna kilkuset włościan na wielkiéj sali bazarowéj. Przybytek ten tradycyjny wszelkich zebrań publicznych i zabaw świetnych, osobliwszą