Strona:Władysław Mickiewicz - Emigracya Polska 1860—1890.djvu/116

Ta strona została przepisana.
TOWARZYSTWA EMIGRACYJNE
OD 1860 DO 1890 R.

Życie emigracyi objawiało się poza literaturą i działalnością polityczną w stowarzyszeniach i pismach. Dlatego szybko zamierzamy przebiedz dzieje wszystkich organizacyi i pism tułactwa. Na ocenę broszur politycznych miejscaby nam nie stało. Jeden z najtrzeźwiej szych wychodźców na zapytanie, czy nigdy w życiu nie zrobił nic nadzwyczajnego, odpowiedział: »Spędziłem kilkadziesiąt lat na emigracyi i nie ogłosiłem żadnej broszury politycznej«. Trudno było oprzeć się pokusie wyrzeczenia swego zdania o Polsce i o współziomkach ludziom trawionym gorączką, bezustannie marzącym o kraju i ciągle szukającym wśród towarzyszów wygnania winowajców lub zbawców.
Zaczniemy od przeglądu towarzystw, stowarzyszeń, komitetów, komisyj, kół, związków i.t.d., o których nie wspomnieliśmy, lub mówiliśmy zbyt pobieżnie w poprzednim zarysie dziejów emigracyi.
Towarzystwo historyczno-literackie, założone było w 1832 r. pod prezydencyą księcia Adama Czartoryskiego, który co rok przemawiał na publicznem posiedzeniu 3-go maja lub 29-go listopada. Po jego śmierci