Strona:Walery Eljasz-Radzikowski - Wspomnienie o schroniskach nad Morskiem Okiem.djvu/12

Ta strona została uwierzytelniona.

Pogorzelisko dwóch schronisk Tow. Tatrz. na wyniosłej grobli smutne czyni wrażenie, dopóki go nie usunie budowa nowej na tem miejscu gospody. Ileż to wspomnień łączyło się z jego ścianami i dachami, pod któremi tłumy polskiej inteligencyi znajdowały ochronę na noc lub wśród słoty. Narzekali wszyscy na owe chałupy, a przecież w nich goście tatrzańscy delektowali się przepysznym obrazem, jaki się im nasuwał pod oczy z ganku schroniska.
Gościniec krajowy dosięgnął wreszcie brzegu Morskiego Oka w końcu lata 1902, a tem samem umożliwił Tow. Tatrzańskiemu budowę dworca nowego na starem miejscu, który to w kształcie postępowej, ogniotrwałej gospody ma niebawem stanąć na użytek publiczny.
Nie od rzeczy będzie przy wspomnieniu o budynkach, które się kiedykolwiek znajdowały na tem uprzywilejowanem wzniesieniu u brzegu Morskiego Oka, podać wiadomość o innych też śladach ludzkiej fundacyi w najbliższem sąsiedztwie. Tu to stała piramida wykuta z kamienia z umieszczonym w niej na szczycie krzyżem żelaznym z Ukrzyżowanym Jezusem. Pod nim na tablicy był napis:

Hic non plus ultra, non supra,
Nisi in cruce D. J. J. Chr.
1823.

Pomnik ten sprawiono na pamiątkę bytności przy Morskiem Oku świeżo utworzonej dyecezyi tarnowskiej, biskupa Grzegorza Zieglera i zapewne jego kosztem. Tak go opisuje A. Grabowski w swojej wycieczce do Tatr, odbytej przed r. 1830. Późniejsi podróżnicy tatrzańscy w swoich opisach mówią o istnieniu krzyża z figurą Chrystusa nad brzegiem Czarnego Stawu, co dotąd zwykliśmy byli uważać za pomyłkę lub stosowanie nazwy Morskiego Oka do Górnego Jeziora. Tymczasem ze wspomnień drukowanych w Przyjacielu ludu Lesznieńskim z r. 1842. można było wnosić, że ów krzyż żelazny z postacią Chrystusa z datą r. 1823 i literami G. Z. był nad Czarny staw przeniesionym od Morskiego Oka.
Ostatecznie zapiska Andrusikiewicza wyżej zacytowana przy wzmiance o budowie pierwotnego schroniska nad Morskiem Okiem zawiera też w dalszym ciągu owej księgi gościnnej