Strona:Zofia Przewóska-Czarnocka - Dzieje pogańskiej Litwy.pdf/14

Ta strona została przepisana.

chodzi, przekonał się on już dawno, że największym wrogiem Litwy jest Zakon zdradziecki i że przeciwko niemu właśnie bronić się trzeba przedewszystkiem, bo

..... najwięcej zguby
Wróżył Litwinom od niemieckiej strony
Szyszak błyszczący ze strusiemi czuby,
I płaszcz szeroki, krzyżem naczerniony!
Gdzie przeszły stopy takiego widziadła,
Niczem jest klęska wiosek albo grodów:
Cała kraina w mogiłę zapadła!..

Zaniechał więc Gedymin wypraw na Polskę i nawet szukał z nią związków — córkę swą Aldonę wydał za królewicza polskiego, Kazimierza, syna Władysława Łokietka.
Aldona przywiodła do Polski jako wiano 24,000 jańców polskich, zabranych do niewoli przez Litwę.
Po śmierci Gedymina, 1341 roku rządzili zgodnie Litwą dwaj jego synowie Olgier i Kiejstut.
Olgier w południowej Litwie broniąc ją od najazdów tatarskich, Kiejstut od północy zasłaniał ją od Krzyżaków i nietylko że się nie dali wrogom, ale jeszcze rozszerzyli granicę południową Litwy, przyłączając Wołyń, Podolę i Ukrainę.
Litwa zatem w drugiej połowie XIV wieku stanowiła kraj olbrzymi, wielki szmat ziemi od morza Bałtyckiego ku Czarnemu się rozciągający.
Kraj był wielki, ale bogactwo jego stanowiła przedewszystkiem Ruś podbita, właściwa zaś Litwa