<<< Dane tekstu >>>
Autor Augustyn Czarnowski
Tytuł Zielnik lekarski
Podtytuł Zastosowanie, opis botaniczny i uprawa najważniejszych polskich roślin lekarskich
Wydawca Księgarnia J. Przeworskiego
Data wyd. 1938
Druk Zakł. Druk. F. Wyszyński i S-ka
Miejsce wyd. Warszawa
Źródło Skany na Commons
Inne Cały tekst
Pobierz jako: EPUB  • PDF  • MOBI 
Indeks stron
Galeria grafik w Wikimedia Commons Galeria grafik w Wikimedia Commons
118. VACCINIUM MYRTILLUS L.
Borówka czarna.
(Czarna jagoda).
(EricaceaeWrzosowate).

K. — Niewielki krzew dorastający do 40 cm wysokości. Korzenie rozgałęzione. Łodyga i gałązki kanciaste. Liście krótkoszypułowe, nagie, naprzemianległe, zielone, owalne, drobnopiłkowane. Kwiaty dzbanuszkowate, białawo-zielone, z czerwonym przebłyskiem, wyrastają pojedynczo w kątach liści. Jagody wielkości grochu, czarne, z błękitnym nalotem, kuliste, o okrągłym wykroju na wierzchu. Smak liści cierpki, jagód mile kwaskowy.
ROŚNIE w całej Europie i Azji północnej w lasach sosnowych i świerkowych, na torfowiskach i mokrych piaskach; zajmuje często znaczne przestrzenie.
KWITNIE w maju i czerwcu.
UPRAWA ze względu na pospolitość rośliny nie opłaca się.
ZBIERA się liście i ziele od maja i suszy w cieniu i miejscu przewiewnym; jagody, gdy dojrzeją od czerwca do września. Suszy się jagody w suszarni lub piecach po chlebie (strzec przed przypaleniem).
SKŁADNIKI: W liściach: kwas garbnikowy i chinowy, guma, sole wapniowe; w jagodach: cukier, garbnik, czerwono-fioletowy barwnik, pektyna, guma, kwas jabłkowy i cytrynowy.
DZIAŁA łagodnie ściągająco i chłodząco.
UŻYTEK. Odwar z liści pije się przy osłabieniu pęcherza, kaszlu, nieżytach, cukrzycy i sklerozie. Suszone owoce żuje się przy dezynterii, rozstroju żołądka i rozwolnieniu, lepiej jednak używać nastoju, gdyż łuski jagód drażnią kiszki. Nastój z czernicy robi się w następujący sposób: 2 lub 3 garście czernic zalewa się mocnym winem. Bierze się przy rozwolnieniu po 10 do 12 kropel na cukrze, przy dezynterii 30—40 kropel (dla dorosłych). Dla dzieci parzy się jagody w wodzie. Odwar z liści stosowany jest również do lewatyw przy krwawieniach hemoroidalnych.
Używa się do zup, kompotów, na soki i wina. W przemyśle stosuje się jagody do barwienia wina, ziele zaś do barwienia skóry.
CENA: 100 kg jagód suszonych (Fructus Myrtilli): 80—100 zł.; liści i ziela (Folia Myrtilli): 20—30 zł.


Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Augustyn Czarnowski.