Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Modlitwa

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Stanisław Piekarski
Tytuł	Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów
Wydawca	M. Arct
Data wyd.	1930
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Inne	M – wykaz haseł M – całość
Indeks stron

›››

[297]

 Modlitwa, wyraz uczuć i przekonań religijnych w bezpośredniem odniesieniu się człowieka do Boga z objawem czci i zależności. Każda modlitwa jest uznaniem wyższości bóstwa a więc objawem czci, ponadto jednak może wyrażać prośbę (modlitwa błagalna), dziękczynienie (modlitwa dziękczynna) lub wyznanie winy (modlitwa pokutna). Może być albo wyłącznie myślna, albo też ustna, wyrażona w słowach. Zazwyczaj towarzyszy modlitwie pewien gest lub postawa, stojąca lub klęcząca. Starożytni wznosili przy modlitwie ręce ku niebu. Ten zwyczaj panował też pierwotnie u chrześcijan i obecnie jest zachowany przy niektórych modlitwach i obrzędach liturgicznych. Grecy starożytni modlili się z odkrytą głową, żydzi, przeciwnie, modląc się, nakrywają głowy. W chrześcijaństwie od pierwszych wieków przyjęto zwyczaj grecki odkrywania głowy przy modlitwie, z wyjątkiem kobiet, którym św. Paweł nakazuje nakrywanie głowy (I list do Kor. XI. 4 i nast.).

 Modlitwa, jako objaw życia religijnego, spotyka się u wszystkich ludów, we wszystkich epokach i na wszystkich stopniach kultury. U ludów, stojących na najniższym stopniu rozwoju religijnego, modlitwa polega na formułach zaklęcia, nawet nie połączonych z objawami czci. W misterjach greckich znajdują się już oba te pierwiastki: hołd czci, połączony z magicznem zaklęciem. Modlitwa dziękczynna jest w czasach przedchrześcijańskich (prócz u żydów) mało znana a w religji Wedy niema nawet wyrazu, oznaczającego dzięki. Modlitwa pokutna (ekspiacyjna), zawierająca wyznanie winy, połączone z obawą kary, znajduje się w psalmach żydowskich, asyryjskich i babilońskich. Modlitwy religij monoteistycznych stoją na wyższym stopniu rozwoju religijnego już przez to, że zwracają się ku jedynemu Bogu, poza którym nie uznają żadnej innej potęgi nadziemskiej. Pierwowzorem modlitwy chrześcijańskiej jest „Modlitwa Pańska“, czyli „Ojcze Nasz“, której nauczył Chrystus. Cechą modlitwy chrześcijańskiej jest przeto pierwiastek, nieznany we wszystkich innych, a mianowicie miłość, zwracająca się do Boga jako ojca wszystkich ludzi.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Stanisław Piekarski.