Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów/Mormoni
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Prawdy i herezje. Encyklopedja wierzeń wszystkich ludów i czasów |
| Wydawca | M. Arct |
| Data wyd. | 1930 |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Inne | M – wykaz haseł M – całość |
| Indeks stron | |
Mormoni (ang. Latter-Day-Saints, „święci dnia ostatecznego“) sekta amerykańska. Założyciel jej, Joe Smith (1805 — 1844), wróżbita i poszukiwacz ukrytych skarbów, ogłosił w r. 1830 książkę p. t. „Księga Mormona“, którą napisał na podstawie znalezionych rzekomo tablic, zawierających prawdziwą naukę, spisaną przez Mormona, ostatniego potomka kościoła, który miał założyć sam Chrystus, przybywszy po zmartwychwstaniu do Ameryki. Książkę tę, zawierającą dziwaczną mieszaninę mahometanizmu, przepisów mojżeszowych i strzępków wolnomularstwa, rozreklamowano w prasie amerykańskiej jako „złotą biblję“, cudowne uzupełnienie Starego i Nowego Testamentu, rodzimy twór amerykański. Wkrótce też znalazł Smith wyznawców swojej nauki, zorganizował ich w gminę w mieście Fayette i ogłosił się jej przywódcą i prorokiem. W r. 1831 mormoni przesiedlili się do Kirtland w Stanie Ohio a następnie do Stanu Missouri, gdzie założyli w r. 1840 miasto Nouwoo, którego burmistrzem, prezydentem kościelnym i naczelnym dowódcą wojskowym był Smith. Tutaj ogłosił poligamję jako objawienie, wedle którego obowiązkiem każdego mormona jest mieć jak najwięcej żon i jak najwięcej dzieci. Wielożeństwo mormonów oraz liczne nadużycia i morderstwa, dokonywane przez ich tajną policję (t. zw. danitów, czyli Braci Gedeona) oburzyły opinję przeciwko nim. Smith i jego brat Hiram zostali uwięzieni i zamordowani przez tłumy w drodze samosądu (lynch). Miasto mormonów Nouwoo zburzono. Wybrany po śmierci Smitha (1844) prezydentem mormonów Brigham Young przeprowadził ich na Zachód nad Słone Jezioro (Salt-Lake), gdzie na terytorjum, nadanem im przez Stany Zjednoczone, założyli państwo mormońskie, organizację politycznoreligijną, zwaną Deseret, ze stolicą „Nową Jerozolimą“. Państwo to wzrosło wkrótce w wielkie bogactwa. Sekta została przez Younga zreorganizowana i nazwała się „Zreorganizowanym Kościołem Świętych Dnia Ostatecznego“. Zwyczaj wielożeństwa panował dalej i sam Young miał 25 żon. Wskutek licznych praw Stanów Zjednoczonych przeciwko wielożeństwu, mormoni wyparli się go pozornie w r. 1890.
Misjonarze mormońscy rozeszli się po całym świecie i zyskali licznych zwolenników w Anglji, Holandji, Szwecji, Norwegji, Danji, Niemczech i Szwajcarji. Ogólna ilość mormonów wynosi przeszło pół miljona.
Organizacja sekty polega na skomplikowanym systemie teokratycznym, dzielącym wyznawców sekty na dwa „kapłaństwa“, Melchizedecha i Aarona.
