Dekret 21 Grudnia 1807 względem rolników Włościan i z wyrobku żyiących

Dekret 21 Grudnia 1807 względem rolników Włościan i z wyrobku żyiących

Dekret 21 Grudnia 1807 względem rolników Włościan i z wyrobku żyiących

Publikator: Dzienniki Praw Księstwa Warszawskiego. Od Nru 1. Do Nru 12. (1810), nr 1, str. 60-62

[10]

Wypis z Protokółu Sekretaryatu Stanu.

 W Pałacu Naszym w Warszawie, d. 21go Miesiąca Grudnia R. 1807.

FRYDERYK AUGUST z Bożey Łaski Król Saski, Xiążę Warszawski &c. &c.

Zważywszy zdanie Naszey Rady Stanu, w zamiarze obiaśnienia i dopełnienia Ustawy Konstytucyinéy Tytułu I. Artykułu 4go Nam przełożone;

Postanowiliśmy i stanowiemy, co następuie:

postanowiliśmy i stanowiemy, co następuje:

Artykuł 1.

Każdy Rolnik, Włościanin, i z wyrobku żyiący, niemaiący iuż poprzedniczo za dobrowolnym układem, nadanego sobie prawa własności, lub na lata udzielonego, wolny iest wyprowadzić się z mieysca, w którém dotąd zostawał, i przenieść się w obrębie Xięstwa Warszawskiego tam, gdzie dobra wola iego będzie.

Artykuł 2.

 Winien iednakże opowiedzieć się wprzody Dziedzicowi, który wstrzymać onego nie iest mocen, tudzież Zwierzchności wskazaney od władzy Administracynéy Powiatowéy,

[11]

która o każdym wynoszącym się, i przybywaiącym, w okręgu swoiego Powiatu, Rządowi raport uczynić powinna.

Artykuł 3.

 Zapewnia się dla Rolników, Włościan, z wyrobku zyiących, chcących się pozostać w mieyscu teraźnieyszego ich pobytu, zupełna wolność przemieszkiwania do roku, byleby odbywali też same powinności, któ©ym dotąd podlegali. Dziedzic przez ten przeciąg czasu, ani do wyprowadzenia się przymuszać, ani podwyższać żadnego rodzaiu obowiązków, nad używane dotąd, nie iest mocen.

Artykuł 4.

 Na każde wezwanie Sądowe, osoby do tego umocowane, przyymować będą dobrowolne umowy, czy to wieczyste przedażne, czy też doczesne, podług warunków zobopolnie przez strony ugodzonych pomiędzy Rolnikami i Dziedzicami, czy są zawarte w tych samych wsiech, w których dotąd zostawali, czyli też Rolnicy wchodzą w układy z obcemi Dziedzicami, osoba sądowa powinna bydź iako świadek Rządowy, pod odpowiedzialnością z osoby baczność daiącéy; 1. Czy strony są w stanie zawierania dobrowolnych umów? 2. Czyli iest istotnie samowolna umowa, czy nie zachodzi iakowa boiaźń, przymus, lub podstęp? Każdy szczegół czynności, w Protokóle zawartym i oznaczonym bydź winien.

[12]

Artykuł 5.

 Rolnik nakoniec wyprowadzaiący się ze wsi, w któréy dotąd pozostawał, winien oddać Dziedzicowi własność tegoź Dziedzica gruntową, składaiącą się z załogi i zasiewów. Od tego obowiązku uwolnionym bydź nie może, tylko w zdarzeniu, gdyby udowodnił, iż tę własność utracił po pierwszym dniu Października 1806, czy to przez pomor, czyli przez inną klęskę. Wszelkie inne pretensye, któreby Dziedzic mógł mieć do Rolnika, a ten onemuż zaprzeczał, nie mogą bydź wyciagane, tylko przez zaskarżenie obwinionego do Sądu; w żadnem iednakże zdarzeniu Dziedzic Rolnika poniewolnie zatrzymywać nie może, a swéy na nim własności zaprzeczonéy, w Sądzie dochodzić iest mocen.
 Ogłoszenie i dopełnienie téy Naszéy Ustawy maiącéy bydź za Prawo uważanéy, Ministrom Naszym, w czém do każdego należy, zalecamy.

podpisano FRYDERYK AUGUST.

(L.S.) przez Króla

Zgodno z Oryginałem

Felix Łubieński.

Minister Sprawiedliwości.

Minister Sekr: Stanu

Stanisław Breza.

Zgodno z Oryginałem

Minister Sekr: Stanu

Stanisław Breza.

Tekst lub tłumaczenie polskie jest własnością publiczną (public domain), ponieważ prawa autorskie do niego wygasły (expired copyright).