Wikiźródła:Czym są Wikiźródła?

Ta strona opisuje zasadę polskich Wikiźródeł. Jest powszechnie uznawana za standard, który wszyscy uczestnicy projektu powinni zachowywać. Śmiało edytuj tę stronę, ale wpierw upewnij się, że Twoje zmiany odzwierciedlają konsensus. W przypadku wątpliwości, przejdź na stronę dyskusji.

Wikiźródła to nieustannie rozwijająca się wolna biblioteka, siostra Wikipedii, gromadząca utwory literackie oraz inne dokumenty oraz ich tłumaczenia w formacie stron Wiki.

Ta strona jest próbą określenia czym są, a czym nie są Wikiźródła, oraz czym różnią się od innych platform z rodziny Wikimediów. Każdy punkt na tej stronie może zawierać krótkie wyjaśnienie. Szczegółowe dyskusje i debaty powinny się odbywać na stronie dyskusji.

Historia edytuj

Biblioteka rozpoczęła działalność 24 listopada 2003 pod tymczasowym adresem http://sources.wikipedia.org, następnie przeniosła się pod własną domenę: http://wikisource.org.

Początkowo Wikiźródła nosiły nazwę Project Sourceberg (jako nawiązanie do Projektu Gutenberg).

Teksty były umieszczane pod adresem ps.wikipedia.org, który był niefortunnie przyjęty jako skrót od Project Sourceberg, zajmując subdomenę dla Wikipedii w języku paszto.

6 grudnia 2003 roku w wyniku głosowania został przemianowany na Wikisource. Polskie tłumaczenie tej nazwy (Wikiźródła) zostało po raz pierwszy użyte 15 listopada 2004 roku.

24 sierpnia 2005 uruchomiono polską domenę językową pl.wikisource.org.

W ciągu pierwszych dwóch tygodni oficjalnego funkcjonowania Wikiźródeł stworzono ponad 1000 stron, z czego około 200 stanowiły artykuły. Na początku 2004 roku w serwisie było zarejestrowanych 100 osób. Na początku lipca 2004 liczba artykułów przekroczyła 2400, a ilość zarejestrowanych użytkowników – 500.

Co tu zamieszczamy? edytuj

Lista typów tekstów, które zamieszczamy:

  1. oryginalne, wcześniej opublikowane utwory,
  2. teksty i dokumenty historyczne rangi państwowej lub międzynarodowej,
  3. tłumaczenia oryginalnych tekstów, także autorstwa wikiskrybów,
  4. kody źródłowe dostępne jako własność publiczna lub na licencji zgodnej z GFDL,
  5. tłumaczenia słów lub zwrotów, podsumowania, odesłania i inne informacje o tekście w postaci przypisów wyraźnie oddzielonych od utworu.

Czego tu nie zamieszczamy? edytuj

Na Wikiźródłach nie zamieszcza się:

  1. tekstów naruszających prawa autorskie (istnieje możliwość wyrażenia zgody na użycie utworu przez autora),
  2. tekstów osób mało znanych, amatorów–poetów itp.,
  3. tekstów anonimowych bez wartości historycznej,
  4. utworów, których treść ulega ciągłym zmianom, bez względu na przyczynę tych zmian,
  5. aktów prawnych niewymienionych w rozdziale III Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, chyba że mają one wartość historyczną.

Wikiźródła czy Wikibooks? edytuj

Rozróżnienie między tymi dwoma platformami jest stosunkowo proste.

  • Wikiźródła to wolna biblioteka, znajdziesz tu książki i inne teksty wcześniej opublikowane, znajdujące się w domenie publicznej lub udostępnione na wolnej licencji.
  • Wikibooks to książki rozwijane przez samych Wikipedystów, a zwłaszcza materiały, które można użyć w podręcznikach.

Wikiźródła czy Wikipedia? edytuj

Wikipedia to encyklopedia, a Wikiźródła to biblioteka. Wikipedia zawiera artykuły na temat książek, które znajdują się w Wikiźródłach. Do pewnego stopnia obie zawierają materiał bibliograficzny o autorze. W tej sprawie jednak, zwłaszcza w wypadku autorów, których praca stała się w większości własnością publiczną, Wikiźródła powinny wykazywać się większą dokładnością.

Neutralny punkt widzenia edytuj

Neutralny punkt widzenia (ang. NPOV) jest główną zasadą we wszystkich projektach z rodziny Wikimediów. Oryginalne teksty nie muszą odzwierciedlać NPW. Dopóki reprodukujemy je w dobrej wierze i podajemy ich autorów, nie naruszamy NPW. Jednak podkreślanie pewnych części tekstu, lub umieszczanie tylko pewnych części tekstów, może być postrzegane jako wyrażanie określonego punktu widzenia. Wprowadzenie i wszystkie inne materiały objaśniające powinny być zawsze pisane z myślą o NPW.

Tłumaczenia edytuj

W Wikiźródłach można umieszczać tłumaczenia, zarówno te uprzednio publikowane, jak i oryginalne. Biorąc pod uwagę fakt, że wiele tekstów nie ma polskich przekładów (szczególnie takich, które są w domenie publicznej), Wikiźródła dopuszczają publikację tłumaczeń autorstwa wikiskrybów, jednakże wyłącznie w sytuacji, gdy nie istnieje żadne opublikowane na wolnej licencji tłumaczenie danego tekstu znajdujące się w domenie publicznej (lub opublikowane na licencji CC-BY-SA-3.0 lub zgodnej).

Przy zamieszczaniu uprzednio publikowanych przekładów należy pamiętać, że są one przedmiotem prawa autorskiego, wykonanie tłumaczenia (oprócz maszynowego) jest bowiem aktem twórczym. Autor oryginalnego klasycznego dzieła może nie żyć od 2 tysięcy lat, ale jego tłumaczenie jest utworem zależnym, do którego prawa autorskie przysługują tłumaczowi.