Dekret 7 Września 1808 O znamionach potrzebnych do używania Praw politycznych
| Dekret 7 Września 1808 O znamionach potrzebnych do używania Praw politycznych | |||
| Publikator: Dzienniki Praw Księstwa Warszawskiego. Od Nru 1. Do Nru 12. (1810), nr 5, str. 127-164 |
Uzupełniając Konstytucyą Xięstwa Warszawskiego, w tém co się tyczy zgromadzeń politycznych, na przełożenie Naszego Ministra Spraw Wewnętrznych, i po roztrząśnięniu Naszéy Rady Stanu;
Kto ma prawo bydź Obywatelem Xięstwa Warszawskiego, oznaczyliśmy Dekretem Naszym pd dniem 19. Grudnia 1807
Nikt nie może używać praw politycznych, iak w iedném mieyscu, Schlachta w iedném Powiecie, reszta Obywateli w iednym okręgu czyli podziale gminnym. Nikt przeto nie może na zgromadzeniu polityczném bydź przez zastępcem reprezentowanym.
Używanie Praw politycznych w pewném mieyscu, zależy od wpisania się w księgę Obywatelską Powiatu lub okręgu gminnego.
Będą utrzymywane w każdym powiecie dla Szlachty, i w każdym okręgu gminnym dla innych Obywateli księgi Obywatelskie, których rubryki do uporządkowania potrzebne, Minister Spraw Wewnętrznych przepisze.
Do takowych ksiąg Szlachta Podprefektowi swego Powiatu podawać się będzie. Minicypalność Obywatelów swoich, Plebani (na ten ieden raz) Obywatelów swych Parafii spisanych, do Prezydenta czyli Burmistrza stolicy tego okręgu gminnego, w którego granicach się znayduią, odeślą w iak nayprędszym czasie, a ten oneż Prefektowi prześle.
W takowéy księdze ma prawo bydź zapisanym każdy Dekretem naszym 19 Grudnia 1807. obięty, skoro:
Utraca używanie praw politycznych ten:
Osoby woyskowe i urzędnicy cywilni, nie utracaią praw politycznych w powiecie lub w okręgu, w którego księgę obywatelską są wpisanemi, przez oddalenie się dla obowiązków słuzby lub urzędowych, lub z rozkazów wyższych.
Używanie praw obywatelskich będzie zawieszone dla tego:
Do rzędu zgromadzeń politycznych, należą Seymiki i zgromadzenia gminne.
Każde zgromadzenie polityczne składać się będzie z Obywateli swego Powiatu lub okręgu, czyli z osób użwyaiących w nim praw politycznych.
Nikt nie może się znaydować na zgromadzeniu polityczném, kto nie iest iego członkiem, to iest: kto nie ma prawa na nim głosowania.
Woyskowi w rzeczywistéy zostaiący służbie, którzyby byli w załodze w mieyscu, gdzie się zgromadzenie polityczne odbywa, nie będą mogli na temże zgromadzeniu głosować.
Stósownie do §.35go Konstytucyi, i podziału kraiu na 60 Powiatów, d.19.Grudnia 1807. Dekretem naszym oznaczonego, będzie 60 Seymików Powiatowych, i te składać się będą z Obywateli osiadłych swego Powiatu stanu Szlacheckiego.
Szlachcic chociaż w Powiecie osiadły, ieżeli w księgę obywatelską, stósownie do przepisów Rozdziału Igo nie iest wpisany, nie może bydź do takowé listy seymikowéy przypuszczony.
Przez osiadłość szlachecką ma się rozumieć dziedzictwo lub zastawa do roku posiadana, Synowie Dziedziców maiący inne znamiona do uzywania praw politycznych potrzebne, iako osiedli uważani będą.
W przypadku gdzieby była iaka wątpliwość, czyli pewna osoba iest stanu szlacheckiego, w tenczas ta będzie winna udowodnić swe prawa, stosownie do dawnych polskich przepisów i zwyczaiów.
Prefeki Departamentowi wyciągną z ksiąg obywatelskich przez Podprefektów utrzymywaną listę, czyli reiestr Szlachty maiącéy prawo głosowania na Seymiku, którą natychmiast przeslą Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
Stósownie do §. 35. i 46. konstytucyi orad Dekretu Naszego pod dniem 19 grudnia wydanego, będzie 40 zgromadzeń gminnych, na których maią prawo wotowania Obywatele do Okręgów gminnych należący, §. 58. Konstytucyi obięci, a mianowicie:
Jeżeli iednak Officerowie i niżsi woyskowi, Xięża, Artyści, Uczeni i inni w §. powyższym wyliczeni, są Szlachta i Dziedzice lub Zastawnicy, i Synowie dziedziców, mogą należeć do Seymiku tego Powiatu, w którym się do księgi obywatelskiej zapisali.
Do ułożenia listów Obywateli maiących prawo głosowania na zgromadzeniach gminnych, księgi obywatelskie w Rozdz. Iszym opisane, służyć będą za zasadę, i z nich stosównie do przepisów §. 59go Konstytucyi, czynione będą wyciągi, a mianowicie listę głosuiących właścicielów ułozy Municypalność stolicy okręgu gminnego, a zaświadczą ią Poborcy podatków.
Listę Plebanów i Wikaryuszów ułozy Prefekt, podpisze Minister Wewnętrzny.
Listę Officerów, Podofficerów i żołnierzy maiących prawo głosowania, ułoży Prefekt a podpisze Minister Woyny. Listę Rękodzielników i przełożonych nad czeladzią warsztatową, tudzież kupców maiących swóy własny zapas w sklepie, magazyn lub fabrykę wynoszącą 10,000. zł. pol: i Listę Obywatelów znakomitych talentami, wiadomościami i przysługami uczynionemi, bądź umieiętnościom, bądź kunsztom, bądź handlowi, ułoży Prefekt, a zatwierdzi corocznie Senat.
Wszelkie tak ułożone listy obywateli maiących prawo głosowania, przeyrzy Senat. Takow więc przed rozpoczęciem się każdego respective gromadzenia politycznego, przez Ministra Spraw Wewnętrznych oddanemi mu bydź powinny.
W każdym przypadku, gdzieby Senat miał powody do mniemania, iż się w ułożeniu list wcisnęło iakie naduzycie, może nakazać ułożenie innych, lub poprawienie.
Nikt nie może bydź obranym na zgromadzeniu polityczném, kto nie używa praw obywatela Xięstwa Warszawskiego, i kto nie umie czytać i pisać w ięzyku narodowym.
Nikt nie może bydź obranym w obcym Powiecie lub Okręgu, lecz tylko i wyłacznie w tym, którego iest obywatelem.
Nie mogą bydź na zgromadzeniach politycznych obranemi do urzędów reprezentacyi Narodowéy lub Departamentowéy, po-Powiatowéy i Municypalnéy, obywatele od Nas Króla do innych uzyciu urzędów, któ©e stale i ciągle za sobą pociągaią obowiązki; a w szczególnosci urzędnicy Sądowi, Administracyini, Skarbowi, Policyini, Woyskowi wszelkiego stopnia w czynnéy zostaiący słuzbie, Xięża stałe mieyscowe maiący obowiązki, iako Plebani i Wikaryusze.
Urząd Sędziego Pokoiu, będąc iedynie poiednawczym, nie odeymnie prawa do obieralności na Członka Izby Poselskiey, Rady Departamentowéy, Powiatowéy i Municypalnéy, równie urząd Radzcy Departamentowego, lub Powiatowego, lub Municypalnego, nie wkładaiąc stałych i ciągłych obowiązków, nie odeymuie prawa obieralności na Członka Izby Poselskiéy.
Nikt nie może bydź obranym na Posła lub Deputowanego, kto nie ma 24. lat skończonych.
Nieprzytomni na zgromadzeniu polityczném, nie mogą bydź obranemi na Członków Izby Poselskiéy.
Na Radzców Departamentowych, Powiatowych i municypalnych, tudzież na Sędziów Pokoiu moga bydź obranemi obywatele którzy bez różnicy stanu, a zatém i ci, którzy na zgromadzeniu polityczném nie są przytomnemi, z przyczyn téyże stanu różnicy.
Bez Naszego więc wezwania Obywatelom Xięstwa Warszawskiego, łączyć się na takowe Seymiki i zgromadzenia polityczne, nie będzie wolno.
Uniwersały zwołuiące do każdego Seymiku i zgromadzenia gminnego, w szczególności będą wydane i podpisane przez Nas Króla, zaświadczone przez Ministra Sekratarza Stanu, podpisane przez Ministra Spraw Wewnętrznych, do którego wykonanie praw tyczących się zgromadzeń politycznych należy.
Minister Spraw Wewnętrznych prześle Prefektom, a ci Podprefektom; Prefekci w miastach departamentowych, Podprefekci w stolicach powiatów i okręgów gminnych, 15tu dniami przed terminem do zgromadzenia wyznaczonym, powinni ie ogłosić.
Przygotowawnie wewnetrzne budowli wyznaczonéy do seymikowania, lub do wybierczego zgromadzenia się okręgów gminnych, tudzież opatrzenie potrzeb wszelkich do koła porządkowego i elekcyi przez vota sekretne, powinien Podprefekt powiatowy wcześnie uskutecznić.
Na śrzodku mieysca Seymikom lub zgromadzeniom gminnym przeznaczonego, ma bydź stół, i to bedzie mieysce koła porządkowego. Na stole stać będzie naczynie z dwoma niewidomemi przegrodami i otworzeniem dla reki, z na iednéy stronie obrany, na drugiéy nieobrany.
Stósownie do liczby Obywatelów zgromadzić się maiących, będzie w naczyniu pewna ilość gałek.
Stósownie do paragrafu 56go Konstytucyi, rozdzielamy Powiaty na 10 oddziałów, w następuiącym sposobie:
| Oddział 1. | Oddział 2. | Oddział 3. |
| Pow: | Warszawski, Poznański, Kaliski, Bydgoski, Lipiński, Lipnoski, Łomzyński, Piotrkowski. |
Błoński, Odolanowski, Szremski, Chełmżyński, czyli Tykociński, Mławs ki, Radomski, |
Czerski, Sieradzki Gnieźnieński Kamiński Pułtuski Maryampolski |
| Oddział 4. | Oddział 5. | Oddział 6. |
| Pow: | Rawski, Wartski, Powidzki, Wałecki, Płocki, Wyszogrodzki, Kalwaryyski. |
Brzeziński, Szadkowski, Pyzdrski, Kowalski, czyli Ostrołęcki, Wigierski, |
Zgierski, Koniński, Srzodzki, Brzeski, Prasnyski, Dąbrowski, |
| Oddział 7. | Oddział 8. | Oddział 9. |
| Pow: | Łęczycki, Częstochowski, Krobski, Radzieiowski, Biebrzański, Babimostcki. |
Orłowski, Śiewierski, Krotoszyński Miedzyrzecki, Inowrocławski, |
Sochaczewski, Ostrzeszowski Kościański, Obornicki, Michałowski |
| Oddział 10. | ||
| Powiaty: | Gostyński Wągrowiecki Wieluński Lelowski Wschowski Toruński. |
Równie dzielemy okręgi czyli zgromadzenia gminne na pięć Oddziałów;
| Zgromadzenia Powiatów, | Stolica Okręgu. | |
| Warszawskiego i Błońskiego | w | Warszawie |
| Poznańskiego i Szremskiego | — | Poznaniu |
| Kaliskiego i Odolanowskiego | — | Kaliszu |
| Bydgoskiego i Chełmińskiego | — | Bydgoszczy |
| Lipnowskiego i Mławskiego | — | Mławie |
| Łomzyńskiego i Tykocińskiego | w | Łomży |
| Zgromadzenie miasta Torunia | — | Toruniu |
| Kowalskiego i Brzeskiego | — | Brześciu |
| Warszawy | w | Warszawie |
| Kalisza | — | Kaliszu, |
| Czerskiego i Rawskiego | — | Rawie. |
| Sieradzkiego i Szadkowskiego | w | Sieradzu, |
| Gnieźnieńskiego i Szadkowskiego | w | Gnieźnie, |
| Kamieńskiego i Wałeckiego | w | Łobżenicy, |
| Wyszogrodzkiego i Pułtuskiego | w | Płocku, |
| Maryampolskiego i Kalwar: | w | Maryampolu, |
| Warszawy | w | Warszawie, |
| Poznania | w | Poznaniu, |
| Piotrkowskiego I Radomsk: | w | Piotrkowie, |
| Pyzdrskiego i Srodzkiego | w | Srodzie, |
| Ostrołęckiego i Przasnyskiego | w | Ostrołęce, |
| Biebrzańskiego, Wigierskiego i Dąbrowskiego | w | Seynach, |
| Brzezińskiego i Zgierskiego | w | Piątku. |
| Warszawy | w | Warszawie, |
| Łęczyckiego i Orłowskiego | w | Łęczycy, |
| Konińskiego i Wartskiego | w | Koninie, |
| Krobskiego i Krotoszyńsk: | w | Krotoszynie, |
| Radzieiowickiego i Inowr: | w | Inowrocławiu, |
| Babimostskiego i Miedzyr: | w | Miedzyrzeczu. |
| Warszawy | w | Warszawie, |
| Sochaczewskiego i Gostyńsk: | w | Gostyninie, |
| Ostrzeszowskiego i Wieluńsk: | w | Wieluniu, |
| Lelowskiego, Siewierskiego i Częstochowskiego | w | Częstochowie, |
| Kościańskiego i Wschowsk: | w | Kościanie, |
| Obornickiego i Wągroweic: | w | Wągrowcu, |
| Michałowskiego i Toruńskiego | w | Toruniu, |
W tym porządku oddziały zwoływanemi będą, tak iż Seymiki iednego oddziału trzema dniami po Seymikach drugiego, wyłączaiąc z obrachunku dni niedzielne, następować maią.
Oddziały zaś okręgów gminnych następować będą po sobie tym samym sposobem w tydzień iedne po drugich.
Aby zaś Seymiki i zgromadzenia gminne w iedném mieyscu razem nie przypadły, następuiący ich zwoływania stanowiemy porządek.
| Seymików | zgromadzeń gminnych, |
| Oddział 1. i 2gi. | Oddział 4ty. |
| Oddział 3. i 4ty. | Oddział 5ty. |
| Oddział 5. i 6ty. | Oddział 1wszy. |
| Oddział 7. i 8my. | Oddział 2gi. |
| Oddział 9. i 10ty. | Oddział 3ci. |
Zadne roztrząsanie iakieykolwiek bądź natury, żadna deliberacya nad proźbą lub przełożeniem, nie będzie miała mieysca na Seymikach i zgromadzeniach gminnych, przedmiotem ich iedynie bydź powinno Posłów i Deputowanych na Seym wybrać, tudzież kandydatów paragrafami 54tym i 63cim konstytucyi obiętych.
Na pierwszych iednakowoż zgromadzeniach politycznych, zebrani Obywatele podpisem własnoręcznym na akcie od Sędziego Pokoiu Powiatowego spisanym, stósownie do formy maiącéy bydź przepisaną od Naszego Ministra Sprawiedliwości, upoważnią wybranego od siebie na Seym Posła lub Deputowanego do złożenia homagium, czyli solennego w ich imieniu powtórzenia téy przysięgi, na wierność Nam Królowi, którą każdy z nich w szczególności, wpisuiąc się w księgę Obywatelską, iuż był winien wykonać. Akt ten złożenia Nam przez Posłów i Deputowanych przysięgi, dniem iednym pierwéy przed rozpoczęciem Seymu odbyty będzie.
Ponieważ uniwersały zwołuiące stósownie do §. 63go Konstytucyi, maią oznaczyć liczbę Radzców Departamentowych, powiatowych i municypalnych, chcemy: aby do tycże Rad podawani byli kandydaci, w proporcyi ludności każdego respective Powiatu lub okręgu, którego reprezentować maią.
Kandydaci na Radzców departamentowych maiący bydź wybieranemi przez Seymiki, których naymniey 16tu a naywięcéy 24ch chce mieć Konstytucya, podawaniemi będą naprzód: z każdego Powiatu po dwóch kandydatów na iednego członka, a dla dopełnienia zaś przepisanéy liczby Radzców, Powiaty ludnieysze po czterech, nayludnieysze po sześciu, ieżeli tego potrzeba okaże się, tak abyśmy z liczby podwóynéy kandydatów przez Powiaty podanych, wybrać mogli liczbę Radzcóœ do ludności Departamentu stósowną.
Kandydatów na Radzców powiatowych, każdy Seymik w proporcyą ludności swego Powiatu poda, tak abysmy z podwóyéy ich liczby, iednym, liczbę dziesięciu, iako uaymnieyszą, ludnieyszym, liczbę dwunastu Radzców, iako naywyższą podług konstytucyi mianować mogli.
Kandydaci na Radzców municypalnych dla miast municypalność formować mogących, będą wybrani w podwóynéy liczbie, to iest: na 10 członków tam, gdzie nie więcéy ludności iak 2500 dusz się znayduie, na 24 tam, gdzie nie więcéy ludności, iak 5000 dusz, na 30 tam, gdzie ludność liczbę 5000 przenosi.
Prezyduiących na zgromadzeniach politycznych mianuiemy My Król.
prezyduiący na zgromadzeniu gminnem, nosić będzie imie Obywatela—Prezyduiącego.
Nominacyą Marszałków i Obywateli prezyduiących, prześle Minister Spraw Wewnętrznych Prefektom, a ci Podprefektom.
prefekci prześlą ie natychmiast mianowanym od Nas Marszałkom i Obywatelom Prezyduiącym, przyłączywszy dla pierwszych listę obywateli szlacheckich, maiącyc prawo do głosowania na Seymiku, dla drugich listę Obywateli, maiących prawo głosowania na zgromadzeniu gminném; pierwsze i drugie listy tak, iak od stosownych władz ułożonemi i zatwierdzonemi zostały.
Gdybyśmy znaleźli za dobre Marszałkiem lub Obywatelem prezyduiącym mianować iednego z Sędziów Pokoiu powiatowych, a tenże dla ważnych przyczyn nie mógł prezydować Seymikowi lub zgromadzeniu gminnemu, tedy zastąpić go powinien z rzędu po nim nastepuiący Sędzia Pokoiu.
Marszałęk lub Obywatel Prezyduiący, odebrawszy swoię nominacyą, powinni natychmiast udać się do mieysca Seymikowi lub zgromadzeniu przeznaczonego, i tam porozumieć się z Podprefektem względem wszystkiego, coby iakiekolwiek zawady mieć mogło.
Prezyduiący pilną dadź powinien baczność, aby równie na Seymiku iak na zgromadzeniu gminném, nie znaydowały się osoby tamże z prawa nienależące. Te zgromadzenia polityczne odbywać się maią remotis arbitris.
Jego szczególnym iest obowiązkiem, nie dozwalać obywatelom zgromadzonym żadnych innych tam nienależących roztrząsań, i zwracać obrady do wskazanych przedmiotów w Konstytucyi Xięstwa, w tém urządzeniu i w Naszych Uniwersałach zwołuiących, tudzieź zakończyć Seymiki w przepisanym czasie.
Gdyby zgromadzeni Obywatele, mimo wszystkich usiłowań Marszałka lub Oywatela - Prezyduiącego, chcieli wykraczać z przepisanych zgromadzeniom politycznym prawideł; prezyduiący odłozy sessyą do dnia następnego, nakazuiąc udowodnionym burzycielom, i tym którzyby się gwałtu iakiego dopuścili, oddalenie się z mieysca Seymiku lub zgromadzenia gminnego. Za swoie nieprawne postapienie Marszałek lub Obywatel Prezyduiący po skończonych Seymikach, do Naszéy Rady Stanu oskarżonym bydź może; lecz w ciągu iego urzędowania, zachodzącym w téy mierze rozkazom, każdy posłusznym bydź winien.
Gdyby wszystkie bacznie użyte środki, utrzymać nie miały głosuiących od powtarzanych rozruchów, w tenczas Marszałek lubObywatel Prezyduiący, za wspólném naradzeniem się z Sędzią Pokoiu i Podprefektem mieyscowym, i po zapisanym w téy mierze urzędowym akcie, rozwiąże Seymik respective zgromadeni gminne.
Rozwiązanie Seymiku lub zgromadzenia gminnego, odeymuie głosuiącym Prawo wyboru i odawania Kandydatów na tych swoich reprezentatntów, bądź to na Seym, bądź też do Rad Departamentowych, Powiatowych i Municypalnych, których na owych zgromadzeniach obrać należało.
Do Marszałka lub Obwatela Prezyduiącego należy władza policyna na zgromadzeniu polityczném, i tenże w przypadku potrzeby znosi się z władzami mieyscowemi policyynemi.
W dniu od Nas Seymikowi lub zgromadzeniu gminnemu oznaczonym, Marszałęk lub Obywatel prezyduiący o godzinie ósméy zrana, która ciągłém przez kwadrans ieden biciem w dzwony wszystkich Kościołów w całém Mieście będzie ogłoszoną, uda się do Kościoła, skąd po ukończonéy Mszy świętéy uda się na mieysce Seymikowi lub Okręgowi gminnemu przeznaczone.
O godzinie dziewiątéy Prefekt w mieście Departamentowém, Podprefekt w Mieście Powiatowém, przeczyta głośno nominacyą Marszałka lub Obywatela Prezyduiącego, i sam ieżeli nie iest Obywatelem tegoż Okręgu, oddali się z budowli, w któréy te wyborcze odprawić się maią naradzenia.
Ogłoszony Marszałek lub Obywatel—Prezyduiący przed Sędzią Pokoiu lub przed pierwszym Urzędnikiem sprawiedliwości następuiącą wypełni przysięgę:
Ja N. przysięgam posłuszeństwo prawom Xięstwa, iako tez przepisom Nayiaśnieyszego Króla, przysięgam iako wierny Osobie Króla Xiązęcia, stósować się będę do rozkazów wydanych w utrzymywaniu porządku Seymikowego, (lub zgromadzenia gminnego,) któremu mam przewodniczyć, iako też nie dopuszczę, żeby Seymik trudnić sie miał innemi przedmiotami, iak temi na których koniec iest zwołanym. Nie dozwolę żadnych związków, któreby przeszkadzały wolnemu wyborowi głosuiacych, nic nie zdziałam w całém urzędowaniu, ani przez przyiaźń i własny interes, ani przez niechęć, zakończę Seymikowanie w czasie mi przepisanym, i we wszystkich czynnościach dam dowód moiéy gorliwości, punktualności, stałości i bezstronności. Tak mi Boże dopomoż.
Po tak złożonéy przysiędze, Marszałek lub Prezyduiący - Obywatel odczyta ninieysze do Seymików, zgromadzeń gminnych ściągaiące się urządzenie.
Wezwie dwóch obywateli umieiących pisać iako Assessorów, pierwszego z pomiędzy wiekiem naystarszych, drugiego z nayznaczniey w okręgu osiadłych obywateli.
Wspólnie wszyscy trzéy wezwą iednego obywatela do trzymania pióra i prowadzenia protokółu,, cały porządek i postępowanie opisuiącego.
Assessorowie i Sekretarz wykonaią przysięgę, iako rzetelnie vota liczyć i zapisywać, a Prezyduiącego we wszystkich od Nas Króla powierzonych mu obowiązkach, wspierać będą.
Przystapią potém do spisania wszystkich przytomnych osób na Seymiku, skonfrontuią takowy protokół z listą obywateli maiących prawo głosowania przez Podprefekta Prezyduiącemu wraz z nominacyą przesłaną, poczem reiestr takowy prez iednego z Assessorów i Sekretarza ułożony, głośno przeczytany będzie.
Gdyby przeciw któremu z przytomnych znalazły się iakie zarzuty, iż stósownie do Konstytucyi i teraźnieyszéy ustawy, głosować na takowém zgromadzeniu polityczném nie ma prawa, wtedy ieżeli rzecz wyiaśnioną i ułatwioną nie zostanie, Prezyduiący przybrawszy ieszcze dwóch Assessorów z rzędu obywateli, urzędem, talentami, wiekiém lub osiadłością nayznakomitszych, uformuie koło porządkowe, które takowe przeszkody pluralitate votoru, stanowczo dla obecnego zgromadzenia rozstrzygnie.
Po ustanowieniu tym sposobem listy osób głosuiących, przystapi Prezyduiący do wyboru osób na urzędy w Uniwersale Naszym wskazane.
Marszałek Seymikowy czyta listę podaiących się lub podanych kandydatów.
Ktoby z przytomnych kandydatów odstępował swéy pretensyi, lub nie chciał bydź obranym, ma swe natychmiast na piśmie uczynić oświadczenia, lecz po rozpoczętém głosowaniu, iuż nie będzie wolno żadnemu z kandydatów od takowéy publicznéy wymawiać się posługi.
Z listy pozostaiących kandydatów prezyduiący na każdego z osobna po trzy kroć zapytywać się będzie, a na którego iednomyślna nastapi zgoda, tego zaraz Obywatel do pióra wezwany w Protokół zapisze; gdyby zaś nie było iednomyślnéy zgody na którego z kandydatów, wtenczas na żądanie, choćby iednego tylko z seymikuiących oświadczone na piśmie, powinien Prezyduiący przystąpić do wyboru per vota secreta zbieraiąc kreski na wszystkich kandydatów do tego urzędu.
Wotowanie sekretne następuiącym dziać się będzie sposobem. Wspomniane §. 42. gałki, rozdane będą każdemu wotuiącemu za przeczytaniem przez prezyduiącego imienia kandydata, seymikuiący z kolei przez Assessora przywołani będą, i każdy z nich w naczynie od Prefekta przygotowane, o którém iuż wyżéy w §. 41. mówiliśmy, wpuści swoią gałkę. Po skończoném wotowaniu, prezyduiący wraz z Assessorami przeliczy gałki, tak z téy części naczynia, która ma napis obrany, iak i z drugiéy która ma napis nie obrany. Podług większości zdań iednych i drugich, albo zupełnie z liczby kandydatów go wymaże, albo go w niéy zanotuie, z oznaczeniem, ile obywateli głosowało, i ile gałek za nim przeważyły zdania mu przeciwne.
Kandydatów naywięcéy przeważaiących krések za sobą maiących, Prezyduiący ogłosi za wybranych.
Gdyby przy obrachowaniu gałek okazało się ich więcéy w naczyniu, niz ich się znaydować powinno było, podług liczby osób głosuiących; na ten czas Prezyduiący takowe kreskowanie za nieważne ogłósi, i natyczhmiast do powtórnego rozdania gałek i zbierania głosów przystapi.
Wybór Posłów i Deputowanych iest ostatecznym, i nie potrzebuie wyższego potwierdzenia.
Marszałek więc Seymiku, albo Obywatel Prezyduiący w zgromadzeniu gminném, wyda Posłowi lub Deputowanemu na Seym, zaświadczenie prawnego wyboru z podpisem Assessorów i Sekretarza.
Po wyborze Posłów przystapi Seymik do wyboru kandydatów na Sędziow Pokoiu.
Takowych kandydatów na Sędziów Pokoiu, których ilość w organizacyi sądownictwa osobno oznaczyliśmy, podawać będą Seymiki w potróynéy liczbie.
Późniey przystąpi Seymik do wyboru kandydatów na Radzców Departamentowych, a nakoniec na Radzców powiatowych, a na każdy iego wyborowi podpadaiący urząd, podawać ich będzie seymik w podwóynéy liczbie.
W przypadku oddalenia lub śmierci sędziego Pokoiu, albo którego z członków Rad departamentowych i powiatowych, na takowe urzędy wakuiące, będziemy My Król tymczasowo mianowali, z rzędu pozostałych kandydatów w protokóle seymikowym, pomiędzy osobami przeważaiące kreski za sobą maiącemi, zapisanych.
Zgromadzenia gminne po wyborze Deputowanego, przystąpią do wyboru Rad municypalnych.
Tym końcem podzieli ie Obywatel Prezyduiący na kilka oddziałów, w każdym z tych oddziałów ma się znaydować Miasto z pewną liczbą przyłączonych Parafii formuiące iednę Municypalność.
Obywatel Prezyduiący mianować będzie zaraz Prezyduiących nad takiemi oddziałami, iako swoich zastepców do uskutecznienia w nich wyboru członków municypalnych.
Obowiązki p\Prezyduiącego w oddziale też same są, co obywatela Prezyduiącego na zgromadzeniu gminném; naczelna iednakowoż policya, wyłącznie tylko służy ostatniemu.
Prezyduiący oddziału, złożą przysięgę przed Obywatelem Prezyduiącym na wzór téy, która dla ostatniego powyżéy w §. 72. opisaną była.
Urząd prezyduiącego oddziału ustaie razem z posiedzeniami oddziału.
Prezyduiący w takowym oddziale, przybiéra sobie dwóch obywateli na Assessorów i iednego do pióra.
Każdy oddział zgromadzenia gminnego, obierać będzie kandydatów do Rady municypalnéy swoiego miasta z przyłączonemi doń parafiami.
Tak obranych kandydatów do Rad munbicypalnych, równie iak cały akt swego postepowania, podadzą Prezyduiący Oddziałów Obywatelowi Prezyduiącemu na zgromadzeniu gminném do ogólnego Protokółu.
Po odbytych tym sposobem wszystkich czynnościach, przeczytanym głośno i wyraźnie, oraz podpisanym Protokóle, Prezyduiący Seymiku lub zgromadzenia gminnego pożegna Obywateli, zachęci nowo wybranych do służenia wiernie Królowi i użytecznie Oyczyznie.
Względem wszystkich czynności zgromadzenia politycznego, podwóyny pod dozorem Obywatela do pióra wezwanego, trzymany będzie Protokół.
prefekt takowy sobie przesłany oryginalny protokół, zachowa w archivum Prefektury a sporządzoną jego kopią, prześle Ministrowi Spraw Wewnętrznych.
W przypadku, gdzieby iedna lub też sama osoba wybraną została razem na Seymiku i na zgromadzeniu gminném, do dwóch z sobą niezgodnych urzędów, np. na członka Rady powiatowey i Rady municypalney, powinna natychmiast zgłosić się do prefekta, wyrażaiąc, do któ©ego z takowych urzędów wyłącznie chce bydź kandydatem, o czem prefekt, przesyłaiąc obierczy protokół, Ministra Spraw Wewnętrznych uwiadomić powinien.
Minister Spraw Wewnętrznych, odebrawszy takowy protokó, prześle go do Senatu, który natychmiast zatrudni się rozpoznaniem ważności takowych wyborów.
Również wyciągnie listę podwóyną kandydatów na Radców departamentowych, powiatowych i municypalnych, a tę on sam poda Nam Królowi.
Nieważnemi będą Seymiki i zgromadzenia gminne z całem swoiem dziełem i skutkiem:
Dzieło Seymikow w części tylko nieważném będzie, ilekroć osoba, którey nie służy stosowne prawo obieralności, obraną została.
Zaskarżenie przeciw nieważności Seymiku lub zgromadzenia gminnego, w całości lub w części przez Senat ma czynione, i przez tenże decydowanie.
Wykonanie ninieyszéy Naszey ustawy poruczamy Naszym Ministrom Sprawiedliwości, Spraw Wewnetrznych i Woyny Xięstwa Warszawiskeigo w tém co do którego należy, tudzież zalecamy aby w Dzienniku praw umieszczoną została.
|
Zgodno z Oryginałem
Felix Łubieński
Minister Sprawiedliwości. (L.S.)
Pękalski Zastępca
Sek. gen. |
Minister Sekr. Stanu
Stanisław Breza. zgodno z Oryginałem
Minister Sek. Stanu
(L.S.) St. Breza.
|
