Encyklopedia Muzyczna PWM/Dobrzyński Ignacy Feliks
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedia Muzyczna PWM |
| Wydawca | Polskie Wydawnictwo Muzyczna |
| Data wyd. | 1979-2012 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Dobrzyński Ignacy Feliks, *25 II 1807 Romanów (Wołyń), †9 (nie 10) X 1867 Warszawa, pol. kompozytor, dyrygent, pianista i pedagog. Wychował się w rodzinie muzykującej: jego ojciec, Ignacy (1779–1841), studiował muz. w Wiedniu, komponował opery, kantaty, polonezy, 1799–1817 był dyrygentem ork. dworskiej, w majątku hr. J.A. Ilińskiego w Romanowie, 1817–25 nauczycielem muz. w Gimnazjum Podolskim w Winnicy; matka, Eudoksja z Karelinów (†1859), była córką kapelmistrza ork. rogowej na dworze car. w Petersburgu. D. pobierał nauki w kolegium jezuickim w Romanowie, a nast. 1817–25 w Winnicy, gdzie ukończył słynne Gimnazjum Podolskie, prowadzone przez pijara M.J. Maciejowskiego. Muzykę studiował początkowo u ojca (już w 1816 popisywał się grając koncerty fort. J.L. Dusika), od 1825 u J. Elsnera w Warszawie, początkowo prywatnie, potem 1826–31 w Szkole Głównej Muzyki. Elsner w raportach egzaminacyjnych oceniał D. słowami „zdolność niepospolita”. Komponować zaczął w Winnicy; powstały wtedy — obok kilku polonezów fort. i okolicznościowych kantat — Uwertura symfoniczna op. 1 i Koncert fortepianowy As-dur op. 2. W Warszawie pozostał D. do końca życia, rozwijając ożywioną działalność kompoz. i pedag. Jako nauczyciel gry fort. zdobył sobie szczeg. uznanie; owocem tej pracy stała się Szkoła na fortepian (Warszawa 1845). Na swoim pierwszym koncercie publ. 29 IX 1827 dyrygował własną Uwerturą op. 1 i grał utwory J. Fielda i H. Herza. Na lata trzydzieste XIX w. przypadł okres rozkwitu jego twórczości, przy czym D. komponował różne gatunki muzyki. 1835 zgłosił na konkurs Gesellschaft der Musikfreunde w Wiedniu Symfonię c-moll op. 15, która zdobyła drugie miejsce i była potem wykonana w Wiedniu (17 III 1836), w Warszawie (7 X 1836), także w Lipsku (1839) pod dyr. F. Mendelssohna-Bartholdy'ego, a wydana w Warszawie 1862 w oprac. fort. na 4 ręce pt. Symfonia charakterystyczna w duchu muzyki polskiej; pierwotne Andante zastąpił w niej D. Elegią ze swego Sekstetu Es-dur op. 39. W l. 1837–38 skomponował D. pierwszą swoją operę, Monbar czyli Flibustierowie, dokonując jej przeróbek jeszcze w 1861. Koncertowe wykonanie jej fragmentów miało miejsce nie tylko w Warszawie, ale i w Poznaniu, Berlinie i Dreźnie; sceniczna prapremiera odbyła się 1863 w Teatrze Wielkim w Warszawie. Od 1834 D. związał swą działalność muz. z Resursą Kupiecką, organizując zespoły kam. oraz dyrygując chórem i orkiestrą. 1841–43 uczył muzyki w Inst. Wychowania Panien. 1845–47 odbył podróż artyst. do Poznania, Berlina, Lipska, Drezna, Monachium, Bonn, Frankfurtu n. Menem i Wiednia, prezentując na koncertach własną twórczość kompoz. W Berlinie musiał pozostać dłużej, zarabiając lekcjami muzyki, ponieważ zamknął sobie drogę powrotu do kraju napisaniem kilku pieśni patriotycznych, m.in. Do matki Polki (sł. A. Mickiewicz); do Warszawy mógł powrócić dopiero we wrześniu 1847. W l. 1852–55 był dyr. opery w Teatrze Wielkim; 1857 zorganizował orkiestrę symf., która dawała przez jeden sezon cotygodniowe koncerty w Nowej Arkadii przy ul. Mokotowskiej. 1858–60 brał czynny udział w pracach komitetu powołanego do założenia Inst. Muzycznego. W tym czasie został członkiem lwowskiego Tow. Muzycznego. Po 1860 ze względu na zły stan zdrowia D. stopniowo rezygnował z udziału w życiu muz. stolicy. 1859–64 komponował muzykę do udramatyzowanej przeróbki Konrada Wallenroda A. Mickiewicza, ale jej nie ukończył. W ostatnim roku życia napisał pieśń solową Cyganeczka, 2 utwory rel., w tym Zdrowaś Maria na ten. i chór, oraz Studium na temat oryginalny w dubeltowym kontrapunkcie w ośmiu postaciach na kwartet smyczkowy. D. był żonaty z Joanną Müller (1813–79), uczennicą E.C. Solivy, śpiewaczką opery warsz. w l. 1832–34 i 1840–60.
Dobrzyński Ignacy Feliks, 1807–1867. Ojciec D. Ignacy urodził się 2 II 1779, a zmarł 17 VIII 1841. >W Winnicy D. uczył się w l. 1817–21, u Elsnera w Szkole Głównej Muzyki w l. 1826–28. [...] Na pierwszym koncercie publicznym D. 29 IX 1827 Uwerturą op. 1 dyrygował K. Kurpiński. [...] Symfonię c-moll op. 15 D. zgłosił na konkurs Concerts spirituels, 7 X 1836 w Warszawie wykonano jej fragmenty. [...] Pierwszą swoją operę, Monbar czyli Flibustierowie, skomponował w l. 1836–38. [...] 1841–43 uczył muzyki w Inst. Aleksandryjskim Wychowania Panien<. Podróż artyst. do Poznania, Berlina... odbył od 4 III 1845 do 28 IX 1847. >Od 15 VI 1852 do I 1853 (?) był dyryg. opery w Teatrze Wielkim, w dalszych latach sporadycznie dyrygował koncertami i 1854 dwiema premierami oper. [...] W X 1857 zorganizował Orkiestrę Polską I.F. Dobrzyńskiego, która dawała cotygodniowe koncerty do XII 1857<. W ostatnim roku życia napisał pieśń sol. Cyganka, 2 utwory rel.: Zdrowaś Maria na ten. solo i chór miesz., Benedictus na chór miesz. oraz Studium na temat oryginalny.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.