Encyklopedia Muzyczna PWM/Sowiński Wojciech
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedia Muzyczna PWM |
| Wydawca | Polskie Wydawnictwo Muzyczna |
| Data wyd. | 1979-2012 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Sowiński Wojciech Albert, *1803 lub 1805 Łukaszówka (pow. hajsyński na Podolu), †5 III 1880 Paryż, pol. pianista, kompozytor, muzykograf. Początków muzyki uczył się u ojca, Sebastiana S., kapelm. orkiestry wojsk., nast. kapeli Potockich w Tulczynie. Karierę rozpoczynał w Wiedniu 1825–27, gdzie dał własnym sumptem jeden koncert i być może studiował u K. Czernego (fort.), I. Seyfrieda i A. Gyrowetza (komp.). Po krótkim pobycie we Włoszech, 1828 osiadł w Paryżu (do 1850 mieszkał w rezydencji markiza E.-J.-F.-Ch. d’Aligre w Faubourg de Saint Germain). Popierany w środowisku pol. emigracji przez L. Chodźkę, a w sferach muz. przez recenzentów muz. i redaktora nacz. „Revue musicale” J.-F. Fétisa, wyrobił sobie szybko pozycję i rozwinął wielostronną działalność. Przede wszystkim działał jako pianista i pedagog. Koncertował we Francji, a także w Anglii, Szkocji i Irlandii (1835, 1836, 1842), Niemczech (1841, 1842, 1847) i Belgii (1842, 1854). Parokrotnie występował obok Liszta (np. 19 IV 1835). Na łamach „Revue musicale” (której był nieformalnym współpracownikiem od 1828) i „Revue et Gazette musicale de Paris” do ok. 1860 ukazywały się pochlebne recenzje, a nawet panegiryki na jego cześć; E. Talma-Davous udowodniła, że niektóre anonimowe notki na swój temat sam redagował lub dyktował. Trwale zapisał się w historii udział S. w paryskim debiucie Chopina (26 II 1832): wraz z Mendelssohnem, C.M. Stamatym i G. Osborne'em akompaniował wówczas Chopinowi i F. Kalkbrennerowi (Marche suivi d’une polonaise na 2+4 fort. Kalkbrennera). Na koncertach prezentował swoje komp., początkowo fort. solowe i duety ze skrzypcami, a w 2. poł. lat 30. i w latach 40. doprowadził do prawykonań utworów wielkoobsadowych; na ostatnim koncercie (22 III 1879) dokonał prawykonania swego II Koncertu fortepianowego. W l. 1845–47 najwięcej wykonań miała I cz. oratorium o św. Wojciechu. Do 1879 dawał w sezonie doroczny koncert w Paryżu (zwykle w Sali Herza). Uczył gry na fort. w domach pol. i fr., 1830 w szkole muz. François-Davida Stoepela; od 1842 był pedagogiem w szkole żeńskiej klasztoru kanoniczek Couvent des Oiseaux. Jako pisarz muz. współpracował z Fétisem, L. Chodźką, tłumaczył literaturę niem. na język fr. i stał się jednym z pionierów pol. leksykografii muzycznej.
S. był dobrze znany wśród emigracji pol. w Paryżu, uczestniczył w okolicznościowych (zwł. rocznicowych) uroczystościach; w latach 60. starał się także o nawiązanie kontaktów z Polakami w kraju, spotykał się w Paryżu z O. Kolbergiem i J. Sikorskim, być może poznał również Moniuszkę. W latach 40. pojawiła się w prasie fr. („L’Artiste” 1843) informacja o jego udziale w powstaniu listopadowym i pokrewieństwie z bohaterem walk, gen. J.L. Sowińskim. S. nie zdementował tych pogłosek, a nawet sporządził opis powstania w pamiętnikach, które złożył na ręce S. Duchińskiej-Pruszakowej („Kłosy” 1880 nr 774); obec. los pamiętników jest nieznany.
Od 1829 S. był członkiem korespondentem Societé Acad. des Enfants d’Apollon, od 1859 cesarsko-król. akademii nauk i sztuk w Wiedniu, 1865 uzyskał członkostwo Accad. di Santa Cecilia w Rzymie. Zmarł samotnie w Paryżu, pochowany został na cmentarzu w Montmorency. Swoje komp. zdeponował w Bibl. Royale (obec. Nationale) w Paryżu. Pozostawił ok. 120 opusowanych pozycji. Najpełniejszy katalog utworów S. opublikowany został w jego Słowniku muzyków polskich...; większość z nich wydano we Francji (M. Schlesinger, nast. Brandus, Launer, Girod, Challiot i in.), niektóre także w Niemczech (Schott oraz Bote & Bock), niewiele wydań znajduje się w bibl. polskich (w zbiorach BN w Warszawie jest 6 autografów, w tym oratorium o św. Wojciechu i dwóch mszy).
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.