Encyklopedia Muzyczna PWM/Szałowski Antoni
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Autor | |
| Tytuł | Encyklopedia Muzyczna PWM |
| Wydawca | Polskie Wydawnictwo Muzyczna |
| Data wyd. | 1979-2012 |
| Miejsce wyd. | Kraków |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Szałowski Antoni, *21 IV 1907 Warszawa, †21 III 1973 Paryż, pol. kompozytor. Rozpoczął naukę gry na skrz. (1912) pod kier. ojca. 1919–30 studiował w Konserw. Warszawskim u P. Lewieckiego (fort.), następnie u K. Sikorskiego (komp., dyplom z wyróżnieniem). 1931–36 kontynuował studia kompoz. w Paryżu u N. Boulanger. Od 1931 był członkiem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków (SMMP) w Paryżu, 1933 jego skarbnikiem, 1936 wiceprezesem. W czasie paryskich studiów pisał gł. utwory kam. Ostatnim utworem napisanym u N. Boulanger i zarazem wybitnym osiągnięciem artyst. była Uwertura, która wkrótce znalazła się w repertuarze wielu orkiestr, stając się najpopularniejszym utworem pol. za granicą. Dokonania Sz. odbiły się szerokim echem w pol. środowisku muz. Jego przyjazd do ojczyzny 1938 zaowocował licznymi koncertami. Pod koniec 1938 Sz. objął funkcję prezesa SMMP. Po wybuchu II wojny świat. zgłosił się jako ochotnik do Armii Polskiej we Francji, lecz na skutek zawieszenia broni w 1940 nie został zmobilizowany. Wkrótce przeniósł sie na południe Francji. Pod koniec 1945 wrócił do Paryża. Po reaktywowaniu SMMP pełnił ponownie funkcję prezesa, niemal do rozwiązania Stowarzyszenia w 1950.
W pierwszych latach powojennych utwory Sz. były prezentowane na wielu koncertach oraz międzynarod. festiwalach muzyki współcz. (Amsterdam 1948 — Sonatina na ob. i fort., Frankfurt n. Menem 1951 — wersja koncert. baletu Zaczarowana oberża). Po 1949, kiedy kulturę pol. sparaliżował proces stalinizacji, twórczość emigracyjna została objęta cenzurą, a Symfonia (wyk. w 1950) była ostatnim utworem Sz. zaprezentowanym w kraju. 1952 usunięto Sz. z ZKP. Zmiany polit. w Polsce w 1956 przyniosły powrót utworów Sz. na estrady koncert.: na I Warszawskiej Jesieni (1956) wykonano Uwerturę, zaś 1959 w ramach III festiwalu — Trio na instr. dęte (z 1936). Podczas Kongresu Kultury Polskiej w Paryżu 1956 został wyk. jego Koncert skrzypcowy. 1962 w Operze Warsz. odbyła się prapremiera Zaczarowanej oberży, jednak ze zmienionym bez wiedzy kompozytora librettem. 1959 Sz. zawarł związek małżeński z Teresą Bończa-Uzdowską, absolwentką wydziału historii i archeologii UW. W 1960 skomponował utwory związane tematycznie ze sztuką i lit. średniowiecza (Wskrzeszenie Łazarza, Kantata). 1966 przeniósł się do Franconville pod Paryżem, gdzie stworzył m.in. Sześć szkiców na ork. kameralną (prawyk. 1976 na XVI Poznańskiej Wiośnie Muzycznej). Większość powojennych utworów Sz. powstało na zamówienie radia fr., z którym nawiązał stałą współpracę. Mimo licznych zamówień oraz zainteresowania największych firm wydawn. Sz. działał w b. trudnej sytuacji materialnej i zawodowej, mając status emigranta. Stan ten uległ zmianie 1970, kiedy dzięki protekcji N. Boulanger przyznano mu fr. obywatelstwo. 1937 otrzymał złoty medal na Wystawie Świat. w Paryżu za Uwerturę, 1944 i 1946 stypendia fundacji im. L. Boulanger w Bostonie, 1955 nagrodę muz. Polskich Oddziałów Wartowniczych przy Armii Amer. w Europie, 1960 I nagr. Radia i Telewizji Francuskiej (RTF) za balet radiowy La femme têtue, 1972 nagr. fundacji im. A. Jurzykowskiego w N. Jorku.
Dodatkowe informacje o autorach i źródle znajdują się na stronie dyskusji.