Encyklopedia staropolska/Bełt

<<< Dane tekstu >>>
Autor	Zygmunt Gloger
Tytuł	Encyklopedia staropolska (tom I)
Indeks stron
Artykuł w Wikipedii

›››

[148]Bełt, bełcik, strzała od łuku, pocisk, nazwa spolszczona z niemieck. bolzen — krótka strzała, grot, po angielsku bolt, po włosku bolzone. Bielski w wieku XVI pisze „bełt albo strzała“; Piotr zaś Kochanowski: „Bełt leci prędko, z cienkiej wypchniony cięciwy“. Mączyński w słowniku swoim łacińsko-polskim, wydanym r. 1564, podaje: „Bolis — bełt albo strzała, też kula niejaka, którą w wodę na sznurze puszczają, bierąc miarę jako głęboko“. Czy bełtem nazywano samo żeleźce strzały, lub też razem z drewnianym prętem, zwanym „brzechwą“, na którym było osadzone, tego napewno określić, nie możemy. [149]Górnicy polscy nazywają „bełtami“ poziome, z drzewa krokwiowego, rozpory pomiędzy ścianami wązkich szybów. Jest i herb „Bełty“, znany w trzech odmianach, przedstawiający w polu czerwonem srebrne strzały, w gwiazdę — jeżeli 3, a na krzyż, jeżeli 2 — ułożone.^[1]

1. Do artykułów bełt i łuk dodać należy uzupełnienie: iż stanowczo pod wyrazem bełt rozumieli dawni Polacy nie ostrze strzały, zwane „płoszczykiem“ lub „grotem“, ale całą strzałę, nie taką jednak, jakie wypuszczano z łuków, ale krótszą, grubszą i cięższą, jakiemi strzelano z kusz ręcznych lewarem napinanych.

Tekst jest własnością publiczną (public domain). Szczegóły licencji na stronie autora: Zygmunt Gloger.