Encyklopedja Kościelna/Abelly Ludwik

	<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
	Indeks stron
	Artykuł w Wikipedii

›››

[13]

Abelly Ludwik, dr teologji, ur. r. 1603, † 4 Paźdz. 1691. Był proboszczem w Paryżu, potém biskupem rodyjskim we Francji (Rhodez, Rutheni); na starość (1664 r.) złożył swą godność i osiadł u kks. lazarystów w Paryżu. Uczony ten i pobożny prałat kilka dzieł napisał. Z tych znakomitsze: 1) Medulla Theologica, pierwszy raz wydana r. 1650 i odtąd wielekroć przedrukowana. Za życia autora było 9 edycji, w naszych czasach ostatnia ratysbońska r. 1839. Jest krótkim zbiorem teologji dogmatycznej i moralnej, napisanym przeciwko dziełu angielskiego kalwinisty Amesiusza, pod tymże tytułem w Amsterdamie drukowanemu. Książka ta, jak od jednych pochwały, tak od drugich liczne odbierała nagany. U nas używano jej za podręcznik w seminarjach i drukowano z rozporządzenia władzy djecezalnej w Krakowie, 2 części r. 1706, 1709, 1729, in 8°. 2) Tradition de l’Église, touchant la dévotion des Chrétiens envers la S. Vierge (1652, 1662, 1672, in 8°), wykazuje odwieczną tradycję i praktykę Kościoła względem czci N. M. P. 3) La vie du vénérable serviteur de Dieu, Vincent de Paul (1664, in 4); pierwsza edycja najlepsza, z powodu licznych ustępów przeciwko jansenistom, którzy za to oczerniali autora tak dalece, iż zmuszonym był bronić się w dziele: Défense de M. Vincent de Paul, contre le faux discours de sa vie (1668, in 4), na co znowu w roku następ. wydał ktoś Réplique. Jest w polskim przekładzie Abellego „Żywot św. Wincentego a Paulo, fundatora i pierwszego generała Congr. Mission." (8° bez miej. i r.), oraz inne podobne dzieło, p. t. „Jasna pochodnia żywota w. sługi Bożego św. Franc. Salezjusza" (Krak. 1718 in 4). 4) La Couronne de l’année chrétienne, ou Méditations sur les plus importantes vérités de l’Evangile. Książka ta wydana po łacinie r. 1732, i po polsku p. t. „Korona całego roku chrześcijańskiego; albo Medytacye o najprzednieyszych Prawdach Ewanieliey Chrystusowey” (Warsz. 1694; i Krak. 1765, 2 vol., in 4). 5) Sacerdos christianus, seu ad vitam sacerdotalem pie instituendam Manuductio. Podaje praktyczne uwagi, czerpane z dzieł ojców i kanonów Kościoła, oraz środkach dostąpienia doskonałości kapłańskiej. Jest więc jakby krótką teologją ascetyczną, służyć mogącą równie do czytania, jak rozmyślania, dla tego dotąd jeszcze dziełko to przedrukowywane bywa. 6) Episcopalis sollicitudinis Enchiridion. — Są nadto różne pomniejsze pisma Abellego przeciwko jansenistom, które pokazują w autorze zaciętego antagonistę tej sekty, a wielkiego przyjaciela lazarystów. Ztąd to zapewne ks. missjonarze dzieła jego u nas rozpowszechniali, mianowicie Medytacje, które zaprowadzili w seminarjach, u pp. wizytek i Sióstr miłosierdzia, gdzie się długo utrzymywały. X. S. Ch.