Encyklopedja Kościelna/Achery

	<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
	Indeks stron

›››

[29]

Achery (Jan-Łukasz d’) v. Dachery, Dacherius, Zak. św. Benedykta, kongr. św. Maura, ur. w St.-Quentin 1609, † 29 Kwiet. 1685 r. Tarisse (ob.), wizytując klasztor w St.-Benoît-sur-Loire, zauważył młodego zakonnika, który, pomimo że w skutek chorób był pozbawiony sił, jednak starał się wypełniać gorliwie punkt, najmocniej w regule św. Benedykta przepisany (praca). W chorobie zajmował się on pielęgnowaniem kwiatów, układaniem bukietów i innych ozdób do ołtarza N. Marji Panny. Gdy nieco wyzdrowiał, powołał go Tarisse do Paryża i powierzył mu bibljotekę opactwa św. Germana. Tu, pomimo słabego zdrowia, d’Achery całą wielką bibljotekę do porządku doprowadził, wydał z niej wiele pomników i można powiedzieć, że założył szkołę historyczną kongregacji św. Maura, bo najznakomitsi uczeni ówcześni, a między nimi Mabillon, jemu swe wykształcenie zawdzięczają. Najznakomitsze jego dzieło: Spicilegium, seu collectio veterum aliquot scriptorum, qui in Galliae bibliothecis, maxime Benedictinorum latuerunt (Parisiis 1655—1677. 13 vol. in 4° Tom I i II, wyd. 2-e 1665, tamże; Nova editio priore accuratior et infinitis prope mendis ad fidem mss. codd., quor. varias lectt. St. Balazius ac Edm. Martene collegerunt, expurgata per L. Fr. Jos. de la Barre. Paris 1723. 3. vol. fol.). Jest to zbiór dawnych kanonów, akt soborów, kronik, żywotów śś., listów, poezji, dyplomatów i t. p. materjałów do historyi kościelnej. Przedmowy i objaśnienia umieszczone przy pojedyńczych częściach Spicilegium, dowodzą niepospolitej erudycji i prawdziwej krytyki. Montfaucon zapowiedział przedruk tego dzieła, lecz obietnicy nie dotrzymał. Jednocześnie z Spicilegium prowadził d’Achery, razem z Mabillonem, wydawnictwo Actor. SS. Ord. S. Bened. Po wydaniu Spicilegium, postanowił odpocząć, aby się lepiej przygotować do śmierci. Lecz gdy ta zwlekała, ciągnął daléj rozpoczęte dzieło i zebrał materjały na 6 nowych tomów, a wtedy bliższym był śmierci niż mniemał (Tassin, Histoire de Savans de la Congreg. de S. Maure. vol. I.). Wydał jeszcze: List św. Barnaby (gr. i łac. Paris. 1645); Dzieła Lanfranka Kantuaryjskiego (ib. 1648), Dzieła Gwiberta de Novigento (ib. 1651), i ułożył spis dzieł ascetycznych, które się w pismach ojców św. znajdują (Asceticorum, vulgo spiritualium, opusculorum induculus. Paris. 1648. 1-a ed. 1671). Nie na samej przecież tylko naukowej pracy spędzał życie swoje d’Achery, bo jak był przewodnikiem uczonych w pracach naukowych, tak również sam świętobliwy, kierował sumieniem wielu pobożnych. Ob. Tassin 1. c. Du-Pin, Bibl. des auteurs eccles. XVII siècle t. 18. Le Cerf, Bibl. Des aut. d. 1. Congr. de St.-Maur 1726. Maugendre, Eloge d’Achery. Amiens. 1775. Valery, Corresp. de Mabil. Paris 1846. X. W. K.