Encyklopedja Kościelna/Alfred król angielski
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Alfred albo Elfred, przezwany Wielkim, czwarty syn Edelwulfa, wstąpił na tron angielski, po śmierci brata Etelreda, w 871 r. 26 Paźdz. Najazd Normanów zmusił Alfreda do tułactwa, w którém przez sześć miesięcy przebył, przebrany za pasterza. Utrzymując wszakże tajemne stosunki ze swymi stronnikami, rozproszonymi po Anglji, upatrzył Alfred stosowną chwilę, wyszedł z ukrycia, uderzył na Normanów i zwyciężył ich. Pokonany wódz Normanów Guntrum albo Gitro przyjąwszy, wraz z drużyną, religję chrześcjańską, osiadł w Ost-Anglji (Anglji wschodniej); Alfred bowiem pragnął uczynić z najezdzców swych sprzymierzeńców i w połączeniu z nimi walczyć przeciwko mogącym do Anglji wkroczyć nowym nąjezdnikom. Zaprowadziwszy porządek w państwie, Alfred udał się do Rzymu, gdzie ukoronowany został na króla przez Papieża Adrjana II. Alfred dokazał wielkich rzeczy: urządził państwo, wybudował potężną flotę na obronę wybrzeży morskich, rzucił pierwsze podwaliny religijno-moralnego wykształcenia narodu angielskiego. Nie mniejsze są zasługi jego i w sprawie podniesienia nauk: założył on bowiem w Oksfordzie wyższą szkołę i bibljotekę, w czém mu wielce pomagał Rzym; kilka klasztorów opatrzył ziemią i dochodami. Wielce leżała mu na sercu sprawa naukowego wykształcenia duchowieństwa, i w tym celu król nietylko młodych kleryków po łacinie uczyć kazał, lecz sam dawał przykład miłości do nauk, chwile wolne od rządzenia poświęcając grammatyce łacińskiej, jeometrji, jeografji i poezji. Znakomity król angielski podzielił dwadzieścia cztery godzin, z których doba się składa, na trzy równe części: pierwsze ośm godzin przeznaczał na cele religijne, drugie na sen, czytanie i rozrywki, trzecie na pracę około zarządu państwem. Do mierzenia czasu używał sześciu świec woskowych, z których każda cztery godziny paliła się. Utrzymują, że floty Alfred używał nietylko do obrony wybrzeży, lecz że ją wysyłał na odległe morza, do Norwegji, Laponji, a nawet do Indji Wschodnich. Z dzieł, które Alfred napisał, na szczególną uwagę zasługują: kronika angielska, zbiór praw zachodnich Saksonów, tłumaczenie dzieł historycznych Orozjusza i Bedy, Djalogów św. Grzegorza, Pociechy filozofji Boëcjusza i Psalmów Dawida. Z tego, cośmy powiedzieli o Alfredzie, pokazuje się, jak słusznie zyskał sobie przydomek Wielkiego, ten bogobojny syn Kościoła. Nie jest wiadomy z pewnością dzień i rok jego śmierci: jedni utrzymują, że um. 26, inni zaś, że 28 Paź. 900 lub 901 r. W dwóch saksońskich kalendarzach śmierć jego oznaczona jest pod 26 Paźdz. i dodany jest do jego imienia przymiotnik świętego. Wilson, w angielskiém Martyrologium, oznacza datę jego śmierci pod 28 Paźdz. Pomimo to zdaje się, że Kościół nigdy nie przyznał mu nazwy świętego, Historja imię wielkiego króla ze czcią zawsze wspominać będzie (Haas).
