Encyklopedja Kościelna/Analogja wiary
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Analogja wiary, jako zasada hermeneutyki bibl., używa się do oznaczenia prawdziwości, lub fałszywości wykładu. Ponieważ Pismo św. jest częścią Objawienia, którego depozytarjuszem była najprzód Synagoga (ob.), potém Kościół Jezusa Chrystusa, przeto nie można przypuścić, aby pisarze śś. byli w sprzeczności z całością objawienia; lecz przeciwnie, wierzyć należy, że szli zgodnie z depozytem wiary. Dla tego teksty mniej jasne, przy których środki hermeneutyczne nie wystarczają, albo podają wykład sprzeciwiający się całości wiary, należy porównać z dogmatami pewnemi i pojęciami powszechnemi, i wyłożyć w tém znaczeniu, jakie się dogmatom okaże najodpowiedniejszém. Takie tłumaczenie, zowie się wykładem według analogji wiary, czyli według zgodności wiary z Pismem św. Ściśle mówiąc, wykład analogiczny jest rodzajem paralellizmu (ob.) biblijnego; gdyż najczęściej teksty dogmatyczne mniej jasne, jeżeli wypadnie porównywać z całością wiary, pokazują się zgodne z dogmatami, które znów na innych tekstach się opierają. Najwięcej też zasada analogji ma zastosowanie w tekstach, na pozór między sobą sprzecznych. Np. Joan. 14, 28: „Ojciec większy jest niźli ja“. Mar. 13, 32 i inne miejsca, gdzie jest mowa o J. Chr., jako człowieku, zdają się stać w sprzeczności ze słowami Joan. 10, 30: „Ja i Ojciec jedno jesteśmy“ i innemi wyrażeniami, które z naturą człowieczą pogodzić się nie dadzą. Sprzeczność tę usuwa porównanie z dogmatem chrześć, o Wcieleniu Słowa Bożego. Podobnież słowa Joan. 1, 14: „Słowo ciałem się stało“, gdyby kto chciał brać w tém znaczeniu, jakoby Słowo przestało istnieć, a przemieniło się w ciało (człowieka), popełniłby błąd przeciw ciągłej nauce Pisma św. i zdrowemu pojęciu o Bogu, gdyż przyznawałby koniec Bogu. Według więc analogji Pisma św. z wiarą, tekst wspomniony znaczy, że (Słowo, Syn Boży przyjął ciało, t. j.) według biblijnego sposobu mówienia, ciało z duszą; czyli: że Syn Boży stał się człowiekiem, nieprzestając być Bogiem. X. W. K.
