Encyklopedja Kościelna/Anastazy Synaita
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom I) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Anastazy Synaita, tak zwany od Góry Sinai, na której znajdował się klasztor zakonników. Pisarze dawniejsi, idąc za Niceforem, przypuszczają tylko jednego Anastazego tego przydomku; nowsi znowu historycy, rozróżniają trzech Anastazych Synaitów, z których każdy, przez pewien czas, żył na górze Sinai, jako to: 1. Anastazy św., patrjarcha antjocheński. Święty ten, obok rzadkiej pobożności, posiadał głęboką znajomość Pisma świętego. Ściśle przestrzegał milczenia. Mówił tylko wtenczas, kiedy go do tego konieczność lub miłość zniewalały. W obejściu się był nader przystępny i miał zdumiewający dar pocieszania nieszczęśliwych. Dla wielkich cnót swoich, 561 r. został wyniesionym na stolicę antjocheńską. Gdy r. 563 wystąpił przeciwko cesarzowi Justynjanowi, obrońcy herezji, głoszącej, że Chrystus za życia miał ciało nieskazitelne i niecierpiętliwe, cesarz zagroził mu wygnaniem; ale tę pogróżkę, z powodu śmierci Justyniana, wprowadził w wykonanie następca jego Justyn Młodszy, r. 572. Do swej stolicy powrócił dopiero 595 r. i um. 599. Pozostało po nim kilka kazań, reszta jego dzieł zaginęła. Cf. Ceillier, t. XVI,p. 638. — 2. Anastazy młodszy, następca poprzedzającego, w okrutny sposób zamordowany 609 r. przez żydów. — 3. Anastazy Pustelnik, wychowany w wielkiej pobożności, od młodości słuchał czytania Ewangelji z tak wielkiém uszanowaniem, jakby słyszał samego J. Chrystusa doń mówiącego; do Najśw. Sakramentu przystępował z niewypowiedzianym żarem miłości; o tych szczegółach dowiadujemy się z pism jego. Zwiedziwszy miejsca święte w Jerozolimie, udał się na górę Sinai. Życie anielskie pustelników, tam przebywających, pociągnęło go ku sobie i wśród nich zamieszkał, zbudowawszy celkę dla siebie. Modlitwa, umartwienie i posłuszeństwo wyjednały mu tę mądrość i umiejętność Bożą, których skarby dostępne są tylko dla dusz prawdziwie pokornych. Często opuszczał pustynię synaitańską, dla obrony nauki katolickiej w Aleksandrji przeciwko heretykom, a pomiędzy innymi, acefalom. Dochowały się niektóre jego pisma, w zbiorze Magna Biblioth. PP. Colon., t. VI: 1) ᾽Οδξγοζ, Viae dux, w niém zbija eutychjanów i acefalów i dostarcza katolikom broni przeciwko heretykom; stawiając ściśle i jasno zasady; od każdego, traktującego rzeczy wiary, wymaga przedewszystkiém życia czystego i niewinnego i dobrej znajomości orzeczeń dogmatycznych Kościoła. 2) Rozmyślania mistyczne nad sześciu dniami stworzenia, w których pomijając znaczenie literalne, jakkolwiek bynajmniej go nie odrzuca, trzyma się znaczenia mistycznego i allegorycznego. Obok pięknych i głębokich myśli, jest tam wiele rzeczy nie wytrzymujących krytyki; pomimo to jednak, Schröckh wcale niesłusznie nazwał to dzieło: „zbiorem samych marzeń.“ 3) Sto piędziesiąt cztery pytań, na które odpowiada tekstami Pisma św. i ojców Kościoła. 4) Kilka kazań, z których można mieć wyobrażenie o obyczajach i zwyczajach ówczesnych na wschodzie. Śmierć jego, jedni naznaczają na r. 606, inni po 678 r. Grecy nazywają go nowym Mojżeszem. Ob. Ceillier, Hist. des auteurs eccl. t. XVII Rohrbacher, Hist. univer. de l'Eglise cath. t. X p. 66—76. Alban Butler. et Godescard, Vies de Saints t. III p. 504, n. (Fritz) F. M.
