Encyklopedja Kościelna/Assemani

<<< Dane tekstu >>>
Tytuł	Encyklopedja Kościelna (tom I)
Redaktor	Michał Nowodworski
Data wyd.	1873
Druk	Czerwiński i Spółka
Miejsce wyd.	Warszawa
Źródło	Skany na Commons
Indeks stron

›››

[446] Assemani, imię słynnej rodziny maronickiej, której członkowie, jakkolwiek pochodzący z Libanu, zamieszkiwali po większej części w Rzymie i zdobyli sobie zaszczytne miejsce w gronie uczonych. 1. Najstarszym, [447]pomiędzy uczonymi z tej rodziny, jest Józef Szymon Assemani, urodzony w 1687 r. w Syrji i wychowany w Rzymie, w kollegjum maronickiém. Pracował on długi czas w bibljotece watykańskiej; wysłany następnie przez Papieża, w celach religijno-naukowych do Egiptu i Syrji (1717) i powtórnie (r. 1735) do Syrji, przywiózł z tych starożytnych krain ogromną liczbę manuskryptów, monet i innych rzeczy, prawdziwej archeologicznej wartości. Po powrocie też swoim, mianowany został przez Ojca św. konserwatorem bibljoteki watykańskiej, honorowym szambelanem i kanonikiem św. Piotra. Umarł, otoczony powszechnym szacunkiem i poważaniem, w Rzymie 1768 r., mając lat 80. Ważniejsze jego dzieła są: 1) Bibliotheca orientalis Clementino-Vaticana recensens manuscriptos codices Syriacos, Arabicos, Persicos, Turcicos, Hebraicos, Samaritanos, Armenicos, Aethiopicos, Graecos, Aegyptios, Iberios et Malabaricos, de jussu et munificentia Clementis XI, Romae 1719—1728. Wspomina on tam wiele manuskryptów wschodnich, nieznanych do czasu tej publikacji. Aug. Fryderyk Pfeifer wydał to dzieło w niemieckiém skróceniu, w Erlangen 1776 r. 2) Wspaniała edycja syryjsko-łacińska i grecko-łaciń. dzieł św. Efrema z Edessy, której dokonał przy pomocy synowca swojego Stefana Ewodjusza i innego jeszcze maronity, jezuity Piotra Benedykta, w 6 tomach in folio, w Rzymie 1732—1746. 3) Calendaria Ecelesiae Uninersae, Romae 1730 i następnych, 6 tomów, z których mianowicie tom 3 zawiera ważne bardzo wiadomości do historji Słowian, o św. Cyryllu i Metodjuszu, o nawróceniu Chazarów, Bułgarów i Morawjan. 4) Italicae historiae scriptores, ex bibliotheca Vaticana, Romae 1751—53, t. 4. 5) Bibliothecae Apost. Vatican. codd. manuscr. catalogus, Romae 1756—59, cz. I. w 3 t., którego dzieła prawie cały nakład spalił się przypadkiem. Inne wylicza Adelung w swej kontynuacji Słownika uczonych Jöchera. — 2. Nieco mniej znanym jest młodszy brat jego, Józef. Był on professorem języka syryjskiego w Rzymie i um. 9 Lutego 1782 r. Dzieła jego są: l) Codex liturgicus Ecclesiae 1749—66, 13 t. 2) Dissertatio de sacris ritibus, 1757. 3) Commentaria de Ecclesiis, earum reverentia et asylo, 1766. 4) Commentaria de Catholicis seu Patriarchis Chaldaeorum et Nestorianorum, 1775. — 3. Stefan Ewodjusz Assemani, arcybiskup (in partib.) Apamei w Syrji, synowiec dwóch poprzedzających, po stryju swoim Józefie Szymonie objął urząd konserwatora bibljoteki watykańskiej. Wspomnieliśmy wyżej, iż dopomagał on do wydania dzieł św. Efrema; był też współpracownikiem publikacji: Catalogus codicum, manuscr. bibliot. Vatic. Sam wydał: l) Bibliothecae Mediceo-Laurent. et Palatinae codd. manuscr. orientalium catal. Florent. 1742, 2 t. 12 Acta S. Martyrum orientalium et occidentalium, in duas partes distributa, ubi etiam acta Simonis Stylitae e biblioth. Apostolico-Vaticana in lucem protraxit, chaldaicum textum recensuit etc. Romae 1748, 2 t., z przekładem łacińsk. — 4. Szymon Assemani, ostatni uczony, głośny orjentalista, z rodziny maronickiej Assemanich, ur. w Trypoli, w Syrji, 14 Marca 1749 r., odbierał naukowe wykształcenie w Rzymie, w kollegjum maronickiém. Po ukończeniu studjów, pierwsze 12 lat przepędził jako missjonarz w ojczystym swym kraju; później, powróciwszy do Włoch, otrzymał katedrę języków wschodnich w seminarjum w Padwie, gdzie też i umarł 7 Kwiet. 1821 r. Był on autorem wielu uczonych dzieł, mianowicie dzieła: O pochodzeniu, cywilizacji, literaturze i obyczajach Arabów, w 1787 in 8-o, i wielu innych gruntownych rozpraw, o zabytkach arabskich w Sycylji i gdzieindziej.  (Hefele) A. B.