Encyklopedja Kościelna/Benedykt IX
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Benedykt IX (Teofilakt), syn Alberyka, hrabiego tuskulańskiego, synowiec Benedykta VIII i Jana XIX, nastąpił po tym ostatnim w drugiej półowie 1033 r. Miał zaledwie lat 18 i był siódmym z kolei z tej rodziny Papieżem. Aczkolwiek doszedł do papieztwa przez świętokupstwo (bo ojciec bogatemi podarunkami przeprowadził jego wybór) i aczkolwiek splamił swój charakter wielu występkami, był uznany za prawą głowę Kościoła, aż do czasu zrzeczenia się w 1045 r. W 1036 r. zebrał w Rzymie sobór, na którym Andrzej, biskup Perugii, oddał mu trzy klasztory, a on dał paljusz trzem arcybiskupom, brał udział w sporze między patrjarchami w Grado i Akwilei (Mansi t. XIX p. 605), miał dyspensować od ślubów zakonnych Kazimierza, syna króla polskiego, i kanonizował mnicha Symeona z Syrakuzy, który swe surowe i święte życie zakończył w Trewirze 1035 r. Cesarz Konrad II uznał go także za prawego Papieża i przyjął go w Kremonie z wielkiemi honorami 1037 r., później zaś odprowadził go do Rzymu, gdy go Rzymianie byli wygnali 1038 r. Oddany występkom, Benedykt (Watterich, Vitae Rom. Pont. t. I p. 72, także p. 711—716) zmuszony był powtórnie uciekać z Rzymu 1044 r., bo Rzymianie, podburzeni przez konsula Ptolomeusza i uwiedzeni pieniędzmi jego współzawodnika, wybrali na jego miejsce Jana, biskupa Sabiny, pod imieniem Sylwestra III; lecz Benedykt, przy pomocy swych krewnych, w kilka miesięcy pokonał swego przeciwnika. Wówczas (1 Maja 1045 r.), chcąc żyć wygodnie i swobodniej, jako człowiek prywatny, przytém lękając się wzmagającej się nienawiści ludu, zrzekł się swej godności na rzecz archiprezbytera Jana, męża pobożnego, moralnego, dobrej sławy i dobrej chęci, który jednakże dał znaczną summę pieniędzy Benedyktowi, i pieniędzmi zapewnił sobie głosy osób najwięcej wpływowych u ludu. Jan, jako Papież znany pod imieniem Grzegorza VI, uważał za obowiązek użycie tych smutnych środków [1], aby Kościół od większych jeszcze nieszczęść uchronić. Lecz wkrótce Benedykt żałował swojego postępku, a wsparty przez swą rodzinę, wystąpił znów jako Papież. Było zatém trzech Papieżów. Kościół był głęboko utrapiony, dobra jego w rękach po większej części przywłaszczycieli rozproszone, a Grzegorz musiał prosić o jałmużnę u obcych książąt na odrestaurowanie kościoła św. Apostołów. Rzym i jego okolice napełnione były rozbójnikami, rabującymi nawet kościoły; Grzegorz na czele silnej armji przywrócił spokojność. Henryk III, cesarz niemiecki, przybywszy do Włoch w 1046 r., dla położenia końca schizmie, skłonił [2] Grzegorza VI do abdykacji na koncyljum w Sutri; Sylwestra zaś III kazał złożyć i zamknąć. Wskazał zaś Suidgera, biskupa Bambergu, jako godnego papieztwa: w rzeczy samej został on wybrany, przybrał imię Klemensa II i ukoronował cesarza. Na nieszczęście pobożny Klemens umarł wkrótce, a Benedykt IX, o którym na synodzie w Sutri wcale nie myślano, ponieważ abdykował z papieztwa, po raz trzeci zawładnął wakującą Stolicą Papiezką i, wspierany przez stronnictwo tuskulańskie, przez ośm miesięcy się bronił. Dopiero, gdy nowowybrany Papież Damazy II został ukoronowany (17 Lipca 1048), Benedykt opuścił Rzym i, za radą opata Bartłomieja, przejęty żalem, udał się do klasztoru Grotta-Ferrata pod Frascati, gdzie um. r. 1056; lecz, według Piotra Damiana, miał umrzeć w niepokucie (Epist. ad fratres eremi). W tym czasie od 1048—1058 Kościołem wybornie rządzili, Leon IX, (1048—1054), Wiktor II (1055—1057) i Stefan X (1057—1058); ale po śmierci ostatniego, zaszłej we Florencji 28 Marca 1058, stronnictwo hrabiów tuskulańskich jeszcze raz pieniędzmi i siłą oręża osadziło na tronie [3] Jana Mincjusza, kardynała, biskupa z Velletri, z domu hrabiów tuskulańskich, pod imieniem — Benedykta X
- ↑ Tak dalece sumienie było stępione w owéj epoce, że i Grzegorz i Otton freisingeński summ danych Benedyktowi nie uważali za symonję, bo dla dobra Kościoła to czyniono. Hist. des conciles par Hefelé t. 6 § 538.
- ↑ Odezwały się głosy żądające, by go, jako symonjaka, złożono, ale zrzekając się, najlepiej temu zaradził. Ob. Hefelé l. c. O tym synodzie patrz u Waterich, Vit. Rom. Pont. t. 1 p. 75, 76.
- ↑ W nocy, na czele siły zbrojnej hrabia tuskulański Grzegorz, przy pomocy hr. Galezja, wdarł się do Rzymu i w kościele bez wyborów ogłosił Papieżem Benedykta X.