Encyklopedja Kościelna/Benisławski Jan
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Benisławski Jan, bp gadareński, koadjutor mohilewski, ur. 1735 r., jezuita, wyświęcony na kapłana 1768 r. Po kasacie jezuitów, mianowany przez komissję edukacyjną rektorem szkół brzeskich. Przeniósłszy się w granice Rossji, zapoznał się z Siestrzeńczewiczem (ob.), który wówczas był sufraganem wileńskim, a udawał wielką przyjaźń dla jezuitów. Ambitny ten człowiek umiał pozyskać sobie pobożnego ks. Benisławskiego tak dalece, iż ten sądził, że go do życia rzeczywiście kapłańskiego nawrócił. Przez Benisławskiego zaznajomił się Siestrzeńczewicz z jego krewnym jenerałem Michelsonem, zwycięzcą Puhaczewa, a przez Michelsona z hr. Potemkinem. To utorowało mu drogę do godności, o której ambitny sufragan zamyślał. Hr. Potemkin polubił bogobojnego, cnotliwego ks. Benisławskiego i chciał go promować na mające się nowo utworzyć arcybiskupstwo, a wcale nie myślał o Siestrzeńczewiczu, którego nazywał przebranym w sutannę huzarem i chytrym politykiem. Ale Benisławski pracował w najlepszej wierze na rzecz Siestrzeńczewicza dopóty, dopóki nie skłonił dlań umysłu potężnego męża stanu; musiał jednak sam dla siebie przyjąć za to koadjutorję, z prawem przyszłego następstwa (które to następstwo później w bulli było opuszczone), i pałac na stałe mieszkanie w Połocku. R. 1782 utworzone tedy zostało nowe arcybiskupstwo mohilewskie (ob.): Benisławski pojechał r. 1783 do Rzymu, celem przyspieszenia kanonicznej erekcji arcybiskupstwa. Archetti, nuncjusz w Polsce, otrzymał polecenie udania się do Petersburga, do wyświęcenia tam biskupów i urządzenia nowego w cesarstwie porządku hierarchicznego. B. był konsekrowany w kościele św. Katarzyny, d. 8 Lutego 1784 r. Była to pierwsza konsekracja biskupa katolickiego w stolicy cesarstwa. Pierwszym też był on sufraganem połockim. R. 1801 metropolita miał być usunięty, a na jego miejsce osadzony Benisławski, w tym celu wezwany z Połocka do Petersburga. Po zrzeczeniu się na piśmie przez Siestrzeńczewicza prezydencji kollegjum katolickiego petersburgskiego, B. został prezesem tego kollegjum. Za cesarza Aleksandra I złożył ten urząd. Wydał drukiem: Institutiones logicae seu brevis tractatus de cultura ingenii, Wilno 1774; i Rozmyślania dla księży świeckich o powinnościach chrześcjańskich, z listów i Ewangelji wzięte, Połock 1799, Warszawa 1859, 2 t. Cf. Bartoszewicz Juljan w Encykl. Więk. Orgelbr. III, 167.
