Encyklopedja Kościelna/Bruno święty koloński
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom II) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1873 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bruno święty, koloński (11 Paźdz. al. 6, 10 Paźd. 18 Lipca), brat cesarza Ottona I, jeden z najznakomitszych dostojników kościoła niemieckiego owego czasu, kiedy na uczonych i cnotliwych mężach bardzo zbywało, ur. r. 924. Był on najmłodszym synem cesarza Henryka I Ptasznika (z rodu saksońskiego) i św. Matyldy. Starszymi jego braćmi byli: Otton cesarz i Henryk, później książe bawarski. Bruno, odziedziczywszy po matce pobożność, od dzieciństwa był przeznaczony dla Kościoła i oddany pod opiekę wieleb. Balderykowi, bpowi Utrechtu. Otrzymał od niego gruntowne wykształcenie, zapoznał się z klassykami łacińskimi i Ojcami zachodniego Kościoła. Ulubionym jego poetą był Prudencjusz. Od kilku Greków, przybyłych na dwór brata jego Ottona, Bruno wyuczył się języka greckiego, którym wkrótce bardzo biegle władał. Naukowe wykształcenie jego dokończył Ratherjusz, sławny bp Werony, którego później nawzajem Bruno był protektorem. R. 936, kiedy Otton został cesarzem niemieckim, Bruno miał zaledwie lat 12 wieku. Pomimo to cesarz mianował go opatem w Lorch (blisko Worms) i Korbji nad Wezerą. Takie nadużycie, częste w owym czasie, da się tém tylko usprawiedliwić, że B. odznaczał się już wielkiemi cnotami. W 17 roku Bruno został kanclerzem cesarskim, a następnie wielkim kanclerzem (archicapellanus), a od r. 940 czynny brał udział we wszystkich sprawach Ottona. Około r. 950 przyjął święcenia kapłańskie, a r. 953 po śmierci Wigfryda, arcybpa kolońskiego, zajął jego miejsce. Około tego czasu Ludolf, starszy syn Ottona, podniósł rokosz przeciw ojcu, obawiając się, aby syn Ottona z drugiego małżeństwa z Adelajdą (który potém był cesarzem Ottonem II) nie pozbawił go tronu. Rokoszanie popierani byli przez Konrada, księcia Lotaryngji, krewnego Ottona, i Fryderyka, arcybpa mogunckiego. Ottona wspierał Bruno już to radą, już czynem. „Tyś jedyną pociechą, mówił mu cesarz, jedyną nadzieją moją wtedy, gdy syn mój i krewny, zdrajcami są ojca i ojczyzny!“ — W nagrodę usług Brunona, Otton zrobił go r. 952 rządcą księstwa Lotaryngji, odsądziwszy od niej zbuntowanego Konrada. Bruno roztropnie bronił Lotaryngji przeciwko rozkoszanom i, w imieniu brata, zgromadziwszy książąt zachodnich Niemiec i panów lotaryngskich do Akwizgranu, utwierdził ich w wierności i przywiązaniu do Ottona. Następnego roku powstańcy poddali się: Ludolf pojednał się z ojcem, za pośrednictwem Brunona, jednakże nie odzyskał księztwa Szwabskiego, które w czasie powstania utracił. Konradowi na zawsze odjętą została Lotaryngja, a pozostawiono mu tylko posiadłości dziedziczne. B. zatwierdzony na godności księcia Lotaryngji, podzielił tę prowincję na dwie części, na wyższą Lotaryngję, czyli kraj Mozelli, i niższą Lotaryngję, czyli kraj Mezy. Pierwszę odstąpił na prawach lenności krewnemu Fryderykowi alzackiemu, a drugą sam zarządzał. Pomimo tego zajmowania się sprawami doczesnemi, B. zawsze był gorliwym pasterzem: czuwał nad staranném wykształceniem duchowieństwa, dwór jego był szkołą cnoty i nauki dla wyższego kleru, zkąd mnóstwo znakomitych wyszło biskupów, jako to: Teodoryk, bp meteński; Henryk i Egbert, arcybiskupi trewirscy; Gerhard, bp tulski (Toul); Wigfryd, bp werduński i inni. Duchowieństwo lubiło wybierać, a cesarz zatwierdzać kandydatów, zalecanych przez Brunona na godność biskupią. B. otaczał swoją opieką i popierał zasłużone zakony i zgromadzenia religijne. Założył klasztor św. Pantaleona w Kolonji r. 956. Jak wielką B. miał pawagę[1], okazało się w ostatniej walce Karlowingów i Kapetów we Francji. Bruno był spowinowacony z jednymi i drugimi, albowiem siostra jego Gerberga poślubiła Karlowinga Ludwika Transmaryna, a druga siostra Jadwiga była żoną Hugona Kapeta, hr paryzkiego. Gdy Ludwik, spadłszy z konia, um. r. 954 i Kapetowie zaczęli dobijać się o tron, Bruno wezwany został na rozjemcę przez oba wojujące z sobą domy, i pominąwszy kuzyna swego Hugona Kapeta, stanął po stronie Lotarjusza Karlowinga i ten został królem Francji. Z tego powodu Kapetowie dopiero później dostali panowanie we Francji. Gdy Otton I, cesarz, udał się r. 962 do Rzymu na koronację, zastępował go Bruno, jako vicarius imperii. Po powrocie Ottona, Bruno znowu był wezwany do Francji na sędziego polubownego, lecz w drodze umarł 11 Paźdz. 965 r. w Reims. Ciało jego sprowadzono do Kolonji i pochowano w klasztorze św. Pantaleona. Na prośbę Wolmara, następcy Brunona, zakonnik Ruotger skreślił (ok. r. 967) żywot tego świętego, znajdujący się u Bollandystów t. V Paźdz. i u Pertz'a Monum. Germ. t. IV p. 252 (ztąd osobno odbite: Ruotgeri, Vita Brunonis, Hanoverae 1841). Professor Aschbach napisał artykuł o św. Brunonie w Niederrheinisches Jahrbuch, Bonn 1843. Ob. Migne, Patrol, lat. t. 134. (Hefele).
