Encyklopedja Kościelna/Bullinger Henry
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Bullinger Henryk, ur. w Bremgarten, w kantonie Argowji, 18 Lipca 1504. Był jednym z główniejszych nowatorów i następcą, Zwingla w Zurichu, z nazwą antistes. Okoliczności, wśród jakich B. się urodził i wychował, prowadziły go już na drogę antykościelną. Ojciec jego był zdrożnym kapłanem, który żył bezwstydnie w związku nieprawym. Po ukończeniu nauk, H. B. zaprowadził herezję w klasztorze Kappel, w kantonie Zurich 1525, i w parafji Bremgarten 1529, gdzie został kaznodzieją. R. 1531 przywołany do Zurichu, rozwijał tam wielką czynność. Podany przez Bucera projekt unji odrzucił, z powodu wielkiej różnicy między nauką Lutra i nauką nowatorów szwajcarskich o Eucharystji. Wydał 1543 r. wszystkie dzieła Zwingla, a 1545 r. ogłosił ich dopełnienie. W 1549 oddzielném pismem namawiał swych współwyznawców, aby nie udawali się na sobór do Trydentu. T. r. bronił zgody zurichskiej (consensus tigurinus). R. 1550 legat papiezki, uniwersytet paryzki i lowański potępili jego pisma, a Karol V ten wyrok potwierdził. Od 1561 r. prowadził aż do zgonu swego polemikę, z powodu nauki o Najśw. Sakramencie, z Andreem, Brenzem i Wyttenbachem. Przedtém jeszcze ucierał się z anabaptystami. Jego zwolennicy oskarżali go o zbyteczną łagodność, chociaż stanowczo się oświadczył za skazaniem na śmierć Serveta. Poznawszy się z niektórymi anglikami, wydał 1538 r. De Scripture Sacrae auctoritate deque episcoporum auctoritate et functione lib. II, i dzieło to dedykował Henrykowi VIII; ta okoliczność porównana z datą tłumaczy jego treść. Z wielkiej liczby pism Bullingera zasługuje na uwagę Kronika helwecka w 4ch częściach: niemal wyłącznie zajmuje się ona historją Zurichu, od 1519 do 1532 r. zawiera wiele ważnych dokumentów. Towarzystwo patrjotyczne i historyczne wydało ją 1838—1840 roku. W swoim czasie wielki rozgłos miały jego homilje na Apokalipsę, gdzie przez antychrysta rozumieć chce Papieża. Życiorys jego pisali: Hess (Zürich 1828 roku) i Franz (Bern. 1828). (Haas). R.
