Encyklopedja Kościelna/Busembaum Herman
| <<< Dane tekstu >>> | |
| Tytuł | Encyklopedja Kościelna (tom III) |
| Redaktor | Michał Nowodworski |
| Data wyd. | 1874 |
| Druk | Czerwiński i Spółka |
| Miejsce wyd. | Warszawa |
| Źródło | Skany na Commons |
| Indeks stron | |
Busembaum Herman, teolog, ur. 1600 r. w Nottelen, w Westfalji, w 19 roku życia wstąpił do jezuitów i w szkołach ich wykładał filozofję, teologję scholastyczną i moralną, † 1668 r. jako rektor kolegjum w Münster. Najwięcej sławy zjednał mu podręcznik teologji moralnej, p. t. Medulla theologiae moralis facili ac perspicua methodo resolvens casus conscientiae, ex variis probatisque authoribus concinnata (1-e wyd. 1650, według innych 1645 r., ostatnie, Tornaci 1848, 2 v. 16-o), liczący kilkadziesiąt wydań, znacznie powiększony przez O. Klaudjusza Lacroix (ob.) i św. Alfonsa Liguori (Medulla theol. mor. R. P. Hermani Busembaum cum adnotationibus per R. P. D. Alphonsum de Ligorio... adjunctis, Neapoli 1748, 4-o). Wielkiego też rozgłosu nabył w obozie nieprzyjacioł Kościoła. Ponieważ w wydaniach Medullae dodawane są zwykle propozycje teologiczne przez Papieży: Aleksandra VII, Innocentego XI i Aleksandra VIII potępione i często w tekście umieszczane (w innych wydaniach są na końcu, w osobnym dodatku), z tego powodu niektórzy pisarze zdania te, w oderwaniu wzięte, udawali za zdania samego Busembauma i brali ztąd pohop do czernienia jezuitów i ich teologji. Pospoliciej zaś przypisują mu aprobowanie zbrodni królobójstwa. Parlamenty francuzkie pod tym pozorem skazywały Medullę i jej apologje na stos (1757 i 1758). Tymczasem miejsce owo oskarżane tak surowo (Medulla l. 3 p. I tract. 4 c. 1 dub. 3.) mówi wcale o czém inném, bo tylko w ogóle o obronie własnego życia, w obec prostego napastnika, i tylko złośliwe naciąganie może go do królobójstwa stosować. Busembaum uczy tu tylko tego, co wszyscy teologowie, gdy mówią o obronie własnego życia w razie napaści. Ob. Zabójstwo. Cf. De Backer, Biblioth. des écriv. d. l. comp. d. J. Jos. Hartzheim, Biblioth. Colon. p. 132. Riffel, Aufhebung des Jesuitenordens. Harenberg, Pragm. Gesch. d. Ordens der Jesuiten p. 115. X. W. K.
